Η πιο αμφίρροπη αναμέτρηση της εικοσαετίας
14 Μαΐου 2023
Mε κόντρες και εμπρηστική ρητορική έφτασε αισίως η Τουρκία στην παραμονή των εκλογών της 14ης Μαΐου, στην πιο αμφίρροπη εκλογική αναμέτρηση των τελευταίων δύο δεκαετιών για την προεδρία της Τουρκίας. Ο Ταγίπ Ερντογάν, ο απόλυτος κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού πάνω από δύο δεκαετίες στην Τουρκία, φαίνεται τώρα να κλονίζεται.
Οι δημοσκοπήσεις που έδιναν ελαφρύ προβάδισμα στον Κιλιτσντάρογλου -χωρίς να μπορεί όμως να ξεπεράσει το 50% από τον πρώτο γύρο- με την απόσυρση του Μουχαρέμ Ιντζέ, οδηγούν στο λογικό συμπέρασμα ότι μπορεί να τα καταφέρει ακόμη και αύριο.
Όμως τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά. Ο Σινάν Ογάν, αν και ξεκίνησε ως ο τέταρτος και σήμερα πλέον ο τρίτος υποψήφιος, ανεβάζει σταθερά τα ποσοστά του και μάλιστα κάποιες πληροφορίες λένε ότι ήδη ξεπερνάει το 4%. Ποσοστό πού μπορεί να οδηγήσει τις εκλογές σε δεύτερο γύρο. Επιπλέον δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο ανακοίνωσε ότι οι ψήφοι που έχουν δοθεί ήδη στον Ιντζέ θα καταμετρηθούν κανονικά, κάτι που επίσης θα αφαιρέσει ποσοστά και από τους δύο επικρατέστερους υποψηφίους, απομακρύνοντάς τους από το 50% στον πρώτο γύρο.
Ο «παράγων» Σινάν Ογάν
Ένα άλλο μεγάλο ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι: σε ποια δεξαμενή ψηφοφόρων «ψαρεύει» κυρίως ο Σινάν Ογάν. Είναι εθνικιστής και φυσικό είναι να προσελκύσει ψήφους και από τις δύο δεξαμενές: και από την Μεράλ Ακσενέρ αλλά και από τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, τον εταίρο του Ταγίπ Ερντογάν.
O Ταγίπ Ερντογάν ασκεί στο μεταξύ δριμύτατη κριτική προς την συμμαχία της αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα προς το κόμμα της Μεράλ Ακσενέρ, το εθνικιστικό δηλαδή μέτωπο, γιατί έχουν συμμαχήσει με το κουρδικό κόμμα. Ουσιαστικά στοχεύει στις ψήφους των εθνικιστών, αφού ήδη έχει αποσπαστεί από το κόμμα του Μπαχτσελί.
Υπάρχει όντως μία μερίδα ψηφοφόρων που θεωρεί πολύ αρνητικό το γεγονός ότι ο άντι-κυβερνητικός συνασπισμός συνεργάζεται και με το κουρδικό κόμμα, το οποίο ο Ταγίπ Ερντογάν συνδέει ευθέως με το PΚΚ.
Το τουρκικό εθνικιστικό φρόνημα
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το εθνικιστικό φρόνιμα στην Τουρκία έχει καλλιεργηθεί όσο ποτέ άλλοτε στην πρόσφατη ιστορία. Μια από τις σοβαρότερες αιτίες της τακτικής αυτής είναι ο αποπροσανατολισμός από την οικονομία, η οποία, σε αντίθεση με σήμερα, ήταν παλαιότερα το «δυνατό χαρτί» του Ταγίπ Ερντογάν, ιδιαίτερα κατά την πρώτη δεκαετία του, όταν ακόμη ακολουθούσε τις επιταγές του Κεμάλ Ντερβίς και είχε βάλει τάξη στην τουρκική οικονομία.
Ο Κεμάλ Nτερβίς, ο οποίος απεβίωσε πρόσφατα, είχε χαράξει τους βασικούς κανόνες που οδήγησαν στη μεγάλη οικονομική επιτυχία του Ταγίπ Ερντογάν. Μια επιτυχία που μαζί με το ηγετικό του χάρισμα, τον εχαν καταστήσει απόλυτο κυρίαρχο στο πολιτικό παιχνίδι για δύο ολόκληρες δεκαετίες.
Τώρα που η οικονομία βάλλεται, υπό την πίεση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε με την πανδημία, μπορεί να είναι η κυριότερη αιτία που θα διώξει τον Ταγίπ Ερντογάν από την εξουσία. Έτσι παράλληλα έκανε μία προεκλογική εκστρατεία παροχολογίας, έδωσε τεράστιες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις χωρίς όμως αυτό να είναι αρκετό για να καλύψει τις απώλειες από την «κατρακύλα» της λίρας, η οποία διαρκεί πάνω από τρία χρόνια.
Το «δυνατό χαρτί» της αντιπολίτευσης
Η αντιπολίτευση έδωσε έμφαση στα προβλήματα της οικονομίας και ιδιαίτερα στην τσέπη του μέσου τούρκου πολίτη. Με βίντεο από την κουζίνα του σπιτιού του, με κρεμμύδια και πατάτες, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έλεγε ότι οι Τούρκοι αδυνατούν πλέον να εξασφαλίσουν ακόμη και τα είδη πρώτης ανάγκης για να επιβιώσουν.
Η μεγάλη Τουρκία που θα ηγεμονεύει την περιοχή με δικό της ισχυρό εξοπλιστικό πρόγραμμα, ανεξάρτητη από τις αποφάσεις της Δύσης ή η Τουρκία που θα δώσει έμφαση στην ευημερία του μέσου τούρκου πολίτη, ακόμη και αν είναι ως ένα βαθμό εξαρτημένη από τις επιταγές της Δύσης. Γι αυτό ακριβώς κατηγορεί ο Ταγίπ Ερντογάν τον Κεμάλ Κιλιτζντάρογλου και τα άλλα κόμματα του μετώπου της αντιπολίτευσης.
Με λίγα λόγια, αύριο θα δούμε αν ο Ταγίπ Ερντογάν παραμείνει ακόμη όρθιος και αν μπορεί την τελευταία στιγμή να κάνει και πάλι την έκπληξη, τη στιγμή που έχει απολέσει το -κάποτε- δυνατό του χαρτί: την οικονομία.