Η γιατρειά του τρόμου

Σε ένα λιτό γραφείο κάπου στο κέντρο του Βερολίνου εργάζεται ο Ζιάντ Μούσα. Καθημερινά ακούει ιστορίες γεμάτες πόνο. Άνθρωποι που έχασαν τους δικούς τους στον πόλεμο, άνθρωποι που από τα μπαλκόνια των σπιτιών τους είδαν να τους σκοτώνουν στη μέση του δρόμου, είδαν πτώματα παρατημένα, σκοτωμένα παιδιά, κατεστραμμένα σπίτια, άκουγαν βόμβες να πέφτουν.

«Από τη Συρία έχουμε ακόμα ανθρώπους που τους βασάνισαν. Ανθρώπους που ο πόλεμος τους σημάδεψε, που έγινε ένα τραύμα» λέει ο Ζιάντ Μούσα.

Από το γραφείο του στο Βερολίνο προσπαθεί να βοηθήσει ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Δεν βλέπει όμως ποτέ τους ασθενείς του. Μαζί με άλλους τέσσερις ψυχολόγους παρακολουθεί ογδόντα περίπου ασθενείς μέσω ίντερνετ. Ανταλλάσει email με ανθρώπους από τη Συρία, τη Γάζα, το Ιράκ ή με ανθρώπους από προσφυγικούς καταυλισμούς στην Ιορδανία και στην Τουρκία. Τα ονόματα των ασθενών του δεν τα γνωρίζει, ούτε γνωρίζει από πού είναι.

«Αυτά δεν τα ρωτάμε. Σε τελική ανάλυση δεν είναι σημαντικό εάν κάποιος στηρίζει το καθεστώς του Ασάντ ή τη Χαμάς. Αυτό που μετράει είναι το τραύμα που έχει υποστεί».

Ο μικρός Χαλίντ που έχασε τη λαλιά του

Ο Ζιάντ Μούσα ξέρει όμως πολύ καλά πως τους επόμενους μήνες οι ασθενείς από τη Γάζα θα πολλαπλασιαστούν. Οι άνθρωποι δεν έρχονται όμως αμέσως. Χρειάζονται τρεις, έξι ή και περισσότερους μήνες μετά το τέλος των πολέμων μέχρι να συνειδητοποιήσουν τι συνέβη και να προσέξουν τα συμπτώματα από τα τραύματα του πολέμου, όπως είναι για παράδειγμα κρίσεις πανικού αλλά και αϋπνίες.

«Τότε είναι που λένε ίσως χρειάζεται να κάνω μια θεραπεία». Γιατί όμως να αποταθούν σε έναν ψυχολόγο ο οποίος είναι τόσο μακριά και να επικοινωνούν μέσω email. O Ζιάντ Μούσα πιστεύει πως η επικοινωνία μέσω του γραπτού λόγου βοηθάει και είναι πολύ αποτελεσματική. Η ανωνυμία και η απόσταση δίνει το αίσθημα σε πολλούς ασθενείς ότι μπορούν να μιλήσουν ελεύθερα κυρίως, για παράδειγμα, όταν πρόκειται για υποθέσεις βιασμού. Κάποιοι μάλιστα του γράφουν ανοιχτά πως αν τον είχαν μπροστά τους, δεν θα μπορούσαν να του μιλήσουν τόσο ανοιχτά.

Σε κάποιες περιπτώσεις βέβαια, όπως σε αυτήν της Συρίας, οι άνθρωποι δεν έχουν άλλη επιλογή. Εκεί έχουν καταστραφεί πλήρως οι ιατρικές δομές. Ο Τζαμάλ Σομπν είναι επίσης ψυχολόγος και ταξίδεψε πολλές φορές στη Συρία για να βοηθήσει ακτιβιστές. Τώρα πια δεν πηγαίνει διότι η κατάσταση έχει γίνει πάρα πολύ επικίνδυνη. Πάνω από όλα όμως ανησυχεί για τα παιδιά και λέει ότι χρειάζονται άμεσα βοήθεια και στήριξη. Είναι φοβισμένα, επιθετικά δεν μπορούν να κοιμηθούν. Από όλες τις ιστορίες που άκουσε, μία πάντως δεν θα ξεχάσει ποτέ. Την ιστορία του μικρού Xαλίντ που έπασχε από σύνδρομο down. Όταν οι αντάρτες είχαν βγει στους δρόμους και τραγουδούσαν επαναστατικά τραγούδια ο Χαλίντ τραγουδούσε μαζί τους. Ξαφνικά άρχισαν να πέφτουν βόμβες, ο Χαλίντ φοβήθηκε και από τότε έχασε τη μιλιά του. Μια από τις χιλιάδες φρικιαστικές ιστορίες του πολέμου.

Naomi Conrad / Μαρία Ρηγούτσου