Ενώπιον μιας τρίτης Ιντιφάντα;

Ο πόλεμος στη Γάζα άφησε πίσω του εκατοντάδες νεκρούς και «συντρίμμια» στις σχέσεις Ισραήλ και Παλαιστίνης. Το φυτίλι της διένεξης άναψε και πάλι στους δρόμους της ανατολικής Ιερουσαλήμ, στα μεθοριακά περάσματα και στην περιοχή γύρω από το Όρος του Ναού, όπου βρίσκονται τα ιερά και όσια της εβραϊκής και μουσουλμανικής θρησκείας. Νετανιάχου και Αμπάς επιδίδονται σε φραστικό πόλεμο αλληλοκατηγοριών, που θα μπορούσε να πυροδοτίσει μια τρίτη ιντιφάντα. Τι επιδιώκουν με αυτήν την ρητορική;

Σε κλοιό πιέσεων

«Πρόκειται ασφαλώς για τη διατύπωση καθαρά προσωπικών θέσεων», υποστηρίζει ο ισλαμολόγος Πέτερ Χάινε, καθηγητής στα πανεπιστήμια του Μίνστερ και της Βόννης. «Ο Νετανιάχου βρίσκεται υπό τεράστια πίεση των υπερορθόδοξων πολιτικών κομμάτων και προσπαθεί έτσι να ενισχύσει τη θέση του στη χώρα και στο υπουργικό συμβούλιο. Το ίδιο ισχύει και για τον Αμπάς. Πιέζεται από τη Χαμάς και από εθνικιστικές δυνάμεις της παλαιστινιακής πολιτικής. Οι δυνάμεις αυτές πιστεύουν ότι ο Αμπάς κατά τη διάρκεια της προεδρίας του δεν έκανε αρκετά για την κήρυξη ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους».

Με άλλα λόγια και οι δύο πολιτικοί είναι δέσμιοι των δικών τους προσωπικών αδυναμιών και προσπαθούν να αποπροσανατολίσουν ρίχνοντας λάδι στη φωτιά. Το βέβαιο είναι πάντως ότι η αραβοϊσραηλινή διένεξη δεν είναι θρησκευτική. Το Ισλάμ και ο Εβραϊσμός αποτελούν το όχημα για την επίτευξη πολιτικών στόχων, κάτι που χρησιμοποιούν οι πολιτικοί εν γνώσει τους. Το ερώτημα είναι εάν μια διένεξη που συνεχώς εξελίσσεται πάνω σε θρησκευτικό υπόβαθρο μπορεί να επιστρέψει σε πολιτικά συμφραζόμενα.

Η αυταπάτη των δύο ανεξάρτητων κρατών

«Για να γίνει αυτό πρέπει να βρεθούν και από τις δύο πλευρές θρησκευτικοί ηγέτες που να αντιταχθούν στην πολιτική εκμετάλλευση της θρησκείας, και τέτοιοι υπάρχουν», υπογραμμίζει ο γερμανός ειδικός. Βρισκόμαστε ενώπιον μιας τρίτης Ιντιφάντα; «Εάν συνεχιστεί η κατάσταση όπως στις προηγούμενες ημέρες, τότε το θεωρώ πολύ πιθανό», τονίζει ο Πέτερ Χάινε. «Και σε σχέση με την εκδοχή των δύο ανεξάρτητων χωρών, εξ όσων γνωρίζω κανείς πλέον δεν τρέφει αυταπάτες, ούτε από την παλαιστινιακή πλευρά». Άρα, ποια θα είναι η συνέχεια της διαμάχης;

«Τους επόμενους μήνες θα κλιμακωθεί. Εξαρτάται φυσικά από τη στάση της ΕΕ και των ΗΠΑ. Εάν και οι δύο πλευρές παραμείνουν σιωπηλές τότε η κλιμάκωση είναι βεβαία. Μακροπρόθεσμα πιστεύω ότι θα παραμείνει ένα ανεξάρτητο κράτος, κι αυτό που ονομάζεται Παλαιστίνη θα γίνει τμήμα του Ισραήλ. Και θα είναι υπόθεση των Παλαιστινίων να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν περισσότερη πολιτική επιρροή».

Fawzy Ibtisam / Ειρήνη Αναστασοπούλου