Εγκύκλιος του Πάπα για το περιβάλλον

Στο Βατικανό δημοσιεύθηκε ένα ιστορικής σημασίας κείμενο, η νέα παπική εγκύκλιος του Πάπα Φραγκίσκου για την προστασία του περιβάλλοντος και τη σχέση της καθολικής εκκλησίας με την αειφόρα ανάπτυξη. Σύμφωνα με κύκλους του Βατικανού η εγκύκλιος ρίχνει το βάρος της στην κλιματική αλλαγή, τη διασύνδεση της προστασίας του περιβάλλοντος με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αντιμετώπιση τη ανέχειας αλλά και την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων. Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές η στάση του Βατικανού αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις παγκόσμιες προσπάθειες για την προστασία του περιβάλλοντος.

Ο Πάπας Φραγκίσκος συχνά αποκαλείται «Πάπας–σούπερ σταρ». Ο πρώτος μη ευρωπαίος Πάπας στο Βατικανό μετά από μία χιλιετία, δεν διστάζει να πει τη γνώμη του δημόσια και να πάρει θέση απέναντι στο θέμα της φτώχειας και της προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που του καταλογίζουν ότι υπερβαίνει τα όρια των θρησκευτικών και ποιμαντικών του αρμοδιοτήτων, ασκώντας πολιτική. Η νέα παπική εγκύκλιος, αν και όντως θίγει ένα θέμα με βαθιά πολιτικές προεκτάσεις, έχει ως βασικό στόχο να θέσει το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος στην καρδιά της θρησκευτικής πράξης. Δίνοντας μια πρόγευση για τις παπικές θέσεις, ο Πάπας Φραγκίσκος είχε πει πρόσφατα από τη Νέα Υόρκη ότι η απομύζηση του περιβάλλοντος συνιστά αμάρτημα.

Εκκλησίες που τροφοδοτούνται με ηλιακή ενέργεια

H νέα παπική εγκύκλιος αποτυπώνει μια νέα τάση που διαγράφεται στους κόλπους της καθολικής εκκλησίας. «Ολοένα περισσότερες εκκλησίες εγκαθιστούν πάνελ ηλιακής ενέργειας στις οροφές τους», ανέφερε στη DW o Τζέφρι Όντελ Κόργκεν, ιερωμένος και μέλος της καθολικής ΜΚΟ Green Faith. Για την Τερέζα Μπέργκερ, καθηγήτρια στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Υale, η παπική εγκύκλιος είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη χριστιανική διδασκαλία για τη δημιουργία του κόσμου, και ως τούτου η σύνδεσή της με το σύγχρονο ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος είναι εξαιρετικά σημαντική, διότι αναμένεται να επηρεάσει τη στάση πολλών πιστών. Σε κάθε περίπτωση, εκτιμά η Μπέργκερ, αποτελεί ένα θετικό βήμα της καθολικής εκκλησίας, υπογραμμίζοντας με αυτόν τον πανηγυρική τρόπο τη σημασία του προβλήματος.

Κι ενώ για τον δυτικό κόσμο μια κίνηση σαν αυτή του Βατικανού μπορεί να θεωρείται αυτονόητη, για χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως η Αργεντινή, αποτελεί σημείο τομής. Σύμφωνα με τον αργεντίνο κλιματολόγο Πάμπλο Κανζιάνι η αλόγιστη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων στη Λατινική Αμερική ένεκα της ανάπτυξης ξεπερνά κάθε όριο, με αποτέλεσμα μια τέτοια κίνηση από τη μεριά του καθολικού θρησκευτικού ηγέτη να αποκτά ξεχωριστό ειδικό βάρος. Αντίστοιχα και στην Ασία. Η παπική εγκύκλιος δίνει ελπίδα σε ανθρώπους που πλήττονται από τις συνέπειες φυσικών καταστροφών, εκτιμά ο Κανζιάνι, αφού τρόπον τινά η εκκλησία συσχετίζει την προστασία του περιβάλλοντος με την προστασία των ανθρώπων που πλήττονται από την καταστροφή του. Άλλωστε συνήθως αυτοί που πλήττονται είναι και οι κοινωνικά ασθενέστεροι.

Εντούτοις δεν βλέπουν όλοι μέσα στην καθολική εκκλησία θετικά την κίνηση του πάπα. Συντηρητικοί κύκλοι του προσάπτουν ότι μαθήματα περιβαλλοντικής ευσυνειδησίας απαιτούν και μια στοιχειώδη τεχνική γνώση, την οποία ούτε ο πάπας αλλά ούτε και το Βατικανό διαθέτει. Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση του Ρικ Σαντόρουμ, καθολικού ρεπουμπλικάνου υποψηφίου για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, ότι «η εκκλησία θα πρέπει να αφήσει την επιστήμη στους επιστήμονες και να ασχολείται μόνο με θέματα θεολογίας και ηθικής». Ο Πάπας Φραγκίσκος φαίνεται πάντως να έχει διαφορετική άποψη, όπως έχει δείξει πολλάκις τα τελευταία δύο χρόνια με άλλες αφορμές, με κύρια την επίθεση που είχε εξαπολύσει κατά της άκρατης οικονομίας της αγοράς.

Ρούμπι Ράσελ / Δήμητρα Κυρανούδη