«Δεν κάναμε καψόνια σε επιβάτες πτήσεων από την Ελλάδα»

Η συνέντευξη στην κεντρική έδρα της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Αστυνομίας (BP), στο Πότσνταμ, είχε προγραμματιστεί για την «καυτή φάση» των ελέγχων στα γερμανικά αεροδρόμια, αλλά οι οιωνοί δεν στάθηκαν ευνοϊκοί. Ωστόσο, όπως λέει και ο θυμόσοφος ελληνικός λαός, «κάθε εμπόδιο για καλό». Γιατί ο αρχηγός της BP Ντίτερ Ρόμαν μας υποδέχθηκε με καλές ειδήσεις. «Από τις 12 Μαΐου σταματήσαμε τους συστηματικούς ελέγχους στα γερμανικά αεροδρόμια, που θα γίνονται πλέον μόνο δειγματοληπτικά. Διαπιστώνουμε ότι οι ελληνικές αρχές συνεχίζουν τους αποτελεσματικούς ελέγχους στα δικά τους αεροδρόμια. Γι' αυτό και ο υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ αποφάσισε να χαλαρώσει τους εδώ ελέγχους ήδη από 1ης Απριλίου. Αυτό οφείλεται στην εμπιστοσύνη που έχουμε απέναντι στις ελληνικές αρχές, είμαι ευγνώμων απέναντι στη συνάδελφό μου αντιστράτηγο Ζαχαρούλα Τσιριγώτη».

Κύμα αγανάκτησης

Εμπιστοσύνη που δεν ήταν καθόλου αυτονόητη, όταν στις 12 Νοεμβρίου του 2017, ο τότε υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας Τόμας ντε Μεζιέρ, ενημέρωνε τις Βρυξέλλες ότι με βάση το άρθρο 25 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν επανέφερε τους εσωτερικούς συνοριακούς ελέγχους στα γερμανικά αεροδρόμια για πτήσεις από την Ελλάδα, και στα χερσαία σύνορα  της Γερμανίας με την Αυστρία. Ο λόγος; «Διαπιστώσαμε 500 παράτυπες εισόδους πολιτών, σχεδόν αποκλειστικά από τρίτες χώρες, στο διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου του 2017 σε πτήσεις από την Ελλάδα προς τη Γερμανία. Το ίδιο διάστημα σε ελέγχους σε ελληνικά αεροδρόμια καταγράφηκαν 3.000 αντίστοιχες περιπτώσεις, κάτι που επιβεβαίωσε τους φόβους μας για ύπαρξη γκρίζας ζώνης». Η επιβολή εξονυχιστικών ελέγχων προκάλεσε κύμα αγανάκτησης στην Ελλάδα. Υπήρξαν μαρτυρίες επιβατών που έκαναν λόγο για μια ταπεινωτική Οδύσσεια, με μεταφορά τους σε άλλο χώρο, πολλές φορές εκτός Σένγκεν, στην αρχική φάση των ελέγχων όταν και οι ίδιοι οι Γερμανοί δεν ήταν καλά προετοιμασμένοι, για ουρές και ταλαιπωρία. Για κυριολεκτικές ανακρίσεις του τύπου «πόσα χρήματα έχεις πάνω σου» ή «που θα μείνεις» ή γιατί «ταξιδεύεις χωρίς τον σύζυγό σου». Υπήρχαν πολλοί Έλληνες που περιέγραψαν τα όσα έζησαν σε αυτούς τους ελέγχους με τη λέξη «καψόνι».

Σε αυτόν τον ψόγο ο Ντίτερ Ρόμαν απαντά με ένα παράδειγμα από τους κυκλοφοριακούς ελέγχους. «Όταν ένας αστυνομικός κάνει αλκοτέστ για να πιάσει οδηγούς υπό επήρεια οινοπνεύματος, το 95% των οδηγών δεν έχουν καταναλώσει οινόπνευμα. Το ίδιο ισχύει και για τους ελέγχους στα αεροδρόμια. Εκείνο, στο οποίο στρέφεται η προσοχή μας κατ' ουσίαν είναι σε πολίτες τρίτων χωρών που δεν έχουν τα νόμιμα έγγραφα για να εισέλθουν στη Γερμανία, και όχι πολίτες της ΕΕ, και ούτε κατά διάνοια Έλληνες πολίτες. Σε καμιά στιγμή δεν περιορίστηκε η ελεύθερη διακίνηση πολιτών από την ΕΕ. Δεν κάναμε καψόνια στους Έλληνες επιβάτες, είναι λανθασμένη αυτή η υποκειμενική εντύπωση. Εξ' άλλου, οι έλεγχοι στα χερσαία σύνορα Γερμανίας - Αυστρίας παρατείνονται για άλλους 6 μήνες. Αλλά κανείς Αυστριακός δεν αισθάνεται ότι υφίσταται καψόνι κατά τους ελέγχους. Βοηθάμε την Ελλάδα όσο καμιά άλλη χώρα».

«Έχουμε υπό έλεγχο από κοινού το καλοκαιρινό πρόγραμμα πτήσεων»

Προβληματίζει τον Ντίτερ Ρόμαν τελευταία απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που αίρει τους περιορισμούς στη διακίνηση μελλοντικών μεταναστών και προσφύγων στα νησιά Λέσβο, Σάμο, Χίο, Λέρο, Ρόδο και Κω με αποτέλεσμα να μπορούν να κινηθούν σε ολόκληρη τη χώρα. Βέβαια, η ελληνική πλευρά τον ενημέρωσε ότι έχει ακολουθήσει απόφαση της υπηρεσίας ασύλου, η οποία επαναφέρει το προηγούμενο καθεστώς περιορισμού μετακινήσεων των αιτούντων διεθνούς προστασίας στα ελληνικά νησιά. «Φυσικά και παραμένει στη δικαιοδοσία των ελληνικών αρχών η μεταφορά ευπαθών ανθρώπων από τα νησιά στην ενδοχώρα», διευκρίνισε στη DW. «Αλλά σε περίπτωση που καταγραφεί αύξηση εισόδων από μη ευπαθή άτομα, είμαστε υποχρεωμένοι να ξανασκεφτούμε την επαναφορά μεθοριακών ελέγχων. Σύμφωνα με τη δική μου ενημέρωση οι ελληνικές αρχές έχουν κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να δημιουργήσουν τις απαραίτητες νομικές προϋποθέσεις προκειμένου να προστατεύσουν επαρκώς την υποχρέωση παραμονής των προσφύγων στο τόπο όπου πρωτοήλθαν».

Η αύξηση και πάλι του αριθμού των προσφύγων και μεταναστών στα ελληνικά νησιά αλλά και στον Έβρο είναι η επόμενη πρόκληση που αντιμετωπίζου από κοινού οι δύο αστυνομικές αρχές. Συμπίπτει με τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες, που το τουριστικό κύμα από και προς τα ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια είναι τεράστιο. Ο αρχηγός της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας βρίσκεται σε στενή συνεννόηση με την Γενική Επιθεωρήτρια Αστυνομίας Αλλοδαπών και Προστασίας των Συνόρων αντιστράτηγο Ζαχαρούλα Τσιριγώτη. «Έχουμε υπό έλεγχο από κοινού το πρόγραμμα πτήσεων και συνεργαζόμαστε στενά με την ελληνική αστυνομία, πάντα βέβαια με τη συμβουλευτική στήριξη της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Αστυνομίας» αρκέστηκε να πει μη θέλοντας να αποκαλύψει τι μέτρα έχουν αποφασιστεί να ληφθούν. Θεωρείται πάντως βέβαιο ότι, όπως και στα αεροδρόμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης, θα ενισχυθεί η παρουσία Ελλήνων αστυνομικών και θα τοποθετηθούν ενδεχομένως και Γερμανοί αστυνομικοί ως σύνδεσμοι και στα αεροδρόμια τουριστικών ελληνικών νησιών.

Σε ό,τι αφορά πληροφορίες που δημοσιεύει κάθε τόσο η εφημερίδα Bild για εμπόριο γνήσιων ταξιδιωτικών εγγράφων, γερμανικών και άλλων, ανάμεσα σε πρόσφυγες με επίκεντρο το κέντρο της Αθήνας, ο Ντίτερ Ρόμαν δεν εντυπωσιάζεται. «Το φαινόμενο της κατάχρησης και παραχάραξης ταξιδιωτικών εγγράφων είναι τόσο παλαιό, όσο και η ύπαρξη εγγράφων. Το πολεμάμε από τότε. Κανείς που ασχολείται με αυτό το αντικείμενο, δεν μπορεί να σας πει ότι αιφνιδιάζεται. Επιτρέψτε μου όμως, να μην σας αποκαλύψω τα μέτρα που λαμβάνουμε, ακόμη κι αν πρόκειται προς τη Deutsche Welle».

Ειρήνη Αναστασοπούλου, Πότσνταμ