Γιοι που χάθηκαν: Ένας αιώνας πένθους

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος άφησε πίσω του μία καταστροφή χωρίς προηγούμενο. Τα ανεπτυγμένα βιομηχανικά κράτη ήταν για πρώτη φορά σε θέση να παράγουν μαζικά όπλα και δηλητηριώδη αέρια. Αυτοί οι γερμανοί στρατιώτες έχουν προετοιμαστεί για μία επερχόμενη επίθεση με χημικά. Το περιστέρι που πετά στον ουρανό λειτουργεί ως ένδειξη ότι ο κίνδυνος βρίσκεται ακόμη μακριά.

Τα πρωτόγνωρης ισχύος όπλα και πυρομαχικά που χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στον Μεγάλο Πόλεμο διέλυαν τα κορμιά πολλών μαχόμενων ανδρών στα μακρινά μέτωπα της μάχης. Η έκθεση «Γιοι που χάθηκαν» στο γερμανικό ομοσπονδιακό μουσείο σύγχρονης τέχνης στη Βόννη σκιαγραφεί το πένθος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου με τους 17 εκατομμύρια νεκρούς που άφησε στο πέρασμά του.

Το οστεοφυλάκιο του νεκροταφείου της ιστορικής γαλλικής πόλης Βερντέν φιλοξενεί τα υπολείμματα των σορών 130.000 άγνωστων γάλλων και γερμανών στρατιωτών. Ειρωνεία της ιστορίας; Τα οστά των αλλοτινών εχθρών ενώθηκαν για πάντα μετά το θάνατό τους.

Ο Πέτερ Κόλβιτς ήταν 18 ετών όταν έχασε τη ζωή του τον Οκτώβριο του 1914 στην περιοχή της Φλάνδρας. Η μητέρα του, γερμανίδα γλύπτρια Κέτε Κόλβιτς, έμελλε να απεικονίζει στα έργα της το μοτίβο του πένθους για τον αδικοχαμένο της γιο μέχρι την ημέρα του θανάτου της το 1945.

Σε πολλούς γονείς δεν έμεινε παρά μόνο το όνομα του χαμένου τους γιου. Έτσι δημιουργήθηκαν στρατιωτικά νεκροταφεία για να «στεγάσουν» τη μαζική οδύνη των πενθούντων. Σε αυτήν την επιτύμβια πλάκα στο Βλάντσλο του Βελγίου χαράχτηκε για πάντα το όνομα του Πέτερ Κόλβιτς.

Ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ ήταν ένας από τους σημαντικότερους βρετανούς συγγραφείς της εποχής του. Το 1907 τιμήθηκε με το Νομπέλ Λογοτεχνίας. Στο ξεκίνημα του πολέμου ενθάρρυνε το γιο του Τζον να πάει να πολεμήσει εναντίον των Γερμανών, κάτι που μετάνιωνε για την υπόλοιπη ζωή του. Ο Τζον Κίπλινγκ δηλώθηκε αγνοούμενος το 1915. Η σορός του δεν βρέθηκε ποτέ.

Το μνημείο προς τιμήν των πεσόντων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στο νεκροταφείο Tyne Cot της Υπρ στο Βέλγιο. Το κεντρικό μνημείο των συμμαχικών κοιμητηρίων φέρει τη φράση που απέδωσε ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ από τη Βίβλο: «Το όνομα αυτών ας ζει για πάντα».

Τα ονόματα 58.000 χιλιάδων αμερικανών στρατιωτών που σκοτώθηκαν στον πόλεμο του Βιετνάμ χαράχτηκαν στο μνημείο των βετεράνων του πολέμου του Βιετνάμ. Ο αριθμός των βιετναμέζων που έχασαν τη ζωή στις μάχες μεταξύ 1964 έως 1967 ανέρχεται σε εκατομμύρια.

Στα χρόνια της δικτατορίας στην Αργεντινή, μεταξύ 1976 και 1983, το καθεστώς φρόντισε να εξουδετερώσει δεκάδες χιλιάδες πολιτικούς του αντιπάλους. Οι μητέρες των «εξαφανισμένων» οργανώθηκαν και εξακολουθούν να διαδηλώνουν αδιάκοπα κάθε Πέμπτη μπροστά από το προεδρικό μέγαρο στην Plaza de Mayo του Μπουένος Άιρες. Απαίτησή τους να μάθουν τι πραγματικά συνέβη στα παιδιά τους.

Μία ερευνητική ομάδα του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης εξετάζει έναν ανοιχτό μαζικό τάφο δεκάδων μουσουλμάνων. Σερβικές δυνάμεις δολοφόνησαν το 1995 περίπου 8.000 μουσουλμάνους άνδρες και παιδιά και θάφτηκαν σε μαζικούς τάφους.

Οι μισοί νεκροί του τρομοκρατικού χτυπήματος της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη εξαφανίστηκαν χωρίς να αφήσουν πίσω τους κανένα ίχνος. Σήμερα, όπως και 100 χρόνια πριν, οι συγγενείς και οι φίλοι των εκλιπόντων χρειάζονται ένα τόπο για να θρηνήσουν εκείνους που χάθηκαν.