Βραζιλία, η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά κοκαϊνης

Η Βραζιλία είναι η 6η σε μέγεθος χώρα της γης, η 6η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και σύμφωνα με το ΔΝΤ η 5η σε μέγεθος μεγαλύτερη εξαγωγική χώρα τροφίμων παγκοσμίως. Λιγότερο γνωστή όμως είναι η άλλη επίδοση της χώρας: Μετά τις ΗΠΑ είναι η χώρα με τους περισσότερους χρήστες κοκαΐνης διεθνώς. Είναι επίσης και η χώρα με τη μεγαλύτερη εγκληματικότητα με αριθμό θανάτων 30 ανά 100.000 κατοίκους. Μόνο κατά το 2018 δολοφονήθηκαν 60.000 άνθρωποι στη Βραζιλία, σχεδόν οι διπλάσιοι από ότι τον ίδιο χρόνο στον πόλεμο κατά των καρτέλ ναρκωτικών στο Μεξικό.

Φρικιαστικές πληροφορίες

Η παρατήρηση της δραστηριότητας του οργανωμένου εγκλήματος σε άλλες χώρες του κόσμου προσφέρει τη δυνατότητα να δει κανείς το πρόβλημα στην χώρα υπό μιαν άλλη οπτική γωνία και να εντοπίσει ομοιότητες. Η πολύπλοκη κατάσταση στη Βραζιλία αποτελεί περίπτωση προς εξέταση με παγκόσμιο ενδιαφέρον. Όχι μόνο γιατί επηρεάζει τις ΗΠΑ, από όπου εισάγεται μεγάλος αριθμός όπλων προς τη Βραζιλία, και την Ευρώπη, αλλά και επειδή οργανώσεις, όπως η ιταλική Ντραγκέτα, έχουν βρει εκεί εύφορο έδαφος για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, καθώς και ένα εφαλτήριο για εμπόριο κοκαΐνης προς την Ευρώπη. Χάρη στη δράση των βραζιλιάνων αστυνομικών ξεσκεπάστηκε το σκάνδαλο Lava Jato πολλών δις δολαρίων. Το δίκτυο διαφθοράς ανάμεσα στην κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Petrobas και ιδιωτικών επιχειρήσεων, όπως η Όντεμπρεχ, έφτανε μέχρι και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής και την Αφρική. Το σκάνδαλο οδήγησε τον πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα στη φυλακή.

Τώρα η ομοσπονδιακή αστυνομία της χώρας έχει βάλει ένα νέο στόχο: Στηριζόμενη σε εμπειρίες άλλων χωρών, όπως το Μεξικό και η Ιταλία, θέλει να κατανοήσει καλύτερα τον τρόπο δράστης των 3 σημαντικότερων εγκληματικών οργανώσεων της χώρας, που απειλούν με το εμπόριο κοκαΐνης την εθνική ασφάλεια της χώρας. Η Βραζιλία αποτελεί τη δεύτερη σε μέγεθος αγορά κοκαΐνης. Αλλά πώς γίνεται αυτό; Αφενός επειδή η χώρα μοιράζεται πάνω από 11.000 χιλιόμετρα με 10 άλλες χώρες, εκ των οποίων οι 3, η Βολιβία, το Περού και η Κολομβία, είναι οι μεγαλύτερες στον κόσμο προμηθεύτριες κοκαΐνης. Η Βολιβία παράγει το 10% της παγκόσμιας παραγωγής, το Περού το 20% και η Κολομβία το 70%. Η παραγωγή αυξάνεται διαρκώς, την ώρα που η κατανάλωση στην αμερικανική αγορά μειώνεται συνεχώς. 1,46 εκ. Βραζιλιάνοι κάνουν χρήση κοκαΐνης. Κι αν συμπεριλάβει κανείς τους χρήστες όλων των οπιούχων, όπως το κρακ, ο αριθμός των καταναλωτών στη Βραζιλία αγγίζει τα 5,6 εκ.   

Στην τιμή ενός πακέτου τσιγάρων

Ένας άλλος λόγος γι' αυτόν τον αριθμό είναι ότι η τιμή ενός γραμμαρίου κοκαΐνης σε αυτές τις 3 χώρες κυμαίνεται στο 1 δολάριο. Στη Βραζιλία ανεβαίνει στα 3 δολάρια που ισοδυναμεί με ένα πακέτο τσιγάρα. Στις ΗΠΑ η τιμή αγγίζει τα 30 με 50 δολάρια, και στην Ευρώπη ανάμεσα στα 58 και 180 δολάρια. Τα έξοδα μεταφοράς προς τη Βραζιλίας μέσω των ανεπαρκώς φυλασσόμενων συνόρων είναι προφανώς πιο χαμηλά. Σε άλλες χώρες όσοι κάνουν χρήση κοκαΐνης ανήκουν σε ανώτατα κοινωνικά στρώματα, σε αντίθεση με τη Βραζιλία που όλοι έχουν πρόσβαση στην κοκαΐνη και τα παράγωγά της. Το επιχειρηματικό ρίσκο του εμπορίου κοκαΐνης για βραζιλιάνους εγκληματίες είναι ελάχιστο. Η ανάλυση κόστους-οφέλους γίνεται με απλό και αδίστακτο τρόπο, λέει ο κοινωνιολόγος Γκάμπριελ Φελτράν, συγγραφέας ενός βιβλίου για τη δράση του «Πρώτου Κομάντο της Πρωτεύουσας», PCC που είναι η ομάδα με τις καλύτερες διασυνδέσεις στο εμπόριο ναρκωτικών της χώρας. Δημιουργήθηκε το 1993 στο Σάο Πάουλο από ομάδα άκρως επικίνδυνων τροφίμων φυλακών, που διαμαρτύρονταν για τις συνθήκες κράτησης. Σύμφωνα  με τις βραζιλιάνικες αρχές διατηρεί πάνω από 20.000 μέλη και κάνει τζίρο 200 εκ. δολαρίων το χρόνο. Εκτός του ότι οι φυλακές είναι ο πιο προσοδοφόρος τόπος πώλησης ναρκωτικών, η ακτίνα δράσης της έχει φτάσει και στην Ευρώπη.

Η χρηματοδότηση για την αγορά κοκαΐνης προέρχεται από κλοπές αυτοκίνητων και όπλων που πωλούνται στη συνεχεία στη μαύρη αγορά της Παραγουάης, όπου νομιμοποιούνταν μέχρι και πριν λίγο καιρό για να μεταπωληθούν σε άλλες περιοχές της χώρας ή και σε άλλες χώρες. Ένα κλεμμένο Toyota Pickup, σχετικά τελευταία μοντέλο, αποφέρει στην Παραγουάη 3.000 δολάρια. Με αυτά τα χρήματα μπορεί κανείς στην Κολομβία, τη Βολιβία ή το Περού μπορεί να αγοράσει 3 κιλά κοκαΐνης, από τα οποία το κέρδος που αποφέρουν στη Βραζιλία είναι περίπου 15.000 δολάρια.

Άναμπελ Χερναντέζ / dw

Επιμέλεια: Ειρήνη Ανασασοπούλου