Βατικανό: Μία «χαμένη ευκαιρία» για μεταρρυθμίσεις

Ανταπόκριση από τη Ρώμη

Η Σύνοδος των Καθολικών Επισκόπων μόλις ολοκλήρωσε τις εργασίες της, στην Αγία  Έδρα, με 368 συνολικά συμμετέχοντες. Ήταν παρόντες και δυο επίσκοποι από την Κίνα, εκπρόσωποι άλλων χριστιανικών δογμάτων αλλά και- ως προσκεκλημένοι- υπεύθυνοι εθελοντικών οργανώσεων που ασχολούνται με την διάσωση και την στήριξη μεταναστών και προσφύγων.

Το θέμα της συνοδικότητας- της συλλογικής λειτουργίας της Εκκλησίας- απασχόλησε έντονα τον Πάπα Φραγκίσκο, ο οποίος θεωρεί ότι η Ορθοδοξία, με την δομή και την οργάνωσή της προσφέρει πολύτιμα σχετικά παραδείγματα. Πολλοί αναλυτές βέβαια περίμεναν, δεδομένης της προοδευτικής γραμμής του Αργεντινού Πάπα, ένα μεγαλύτερο «άνοιγμα», ιδίως σε ό,τι αφορά τον ρόλο των γυναικών στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Στο τελικό κείμενο της Συνόδου αναφέρεται μεν ότι «δεν υπάρχουν λόγοι που να μην επιτρέπουν στις γυναίκες να αναλάβουν σημαντικές θέσεις στο εσωτερικό της Εκκλησίας». Όταν περνά όμως κανείς στην καθημερινότητα και στους κανόνες της, τα πράγματα αλλάζουν. Δεν ελήφθη καμία απόφαση ως προς την δυνατότητα να μπορούν να χειροτονούνται και διάκονοι γυναίκες. Είναι, μάλιστα, το σημείο στο οποίο οι απόψεις των υψηλόβαθμων κληρικών που συζήτησαν, σχεδόν επί ένα μήνα στο Βατικανό, συνεχίζουν να διίστανται εντονότερα. Συστάθηκε ειδική ομάδα εργασίας, αλλά «χρειάζεται χρόνος».

Λείπουν τα μεγάλα «ανοίγματα» από τον Φραγκίσκο 

Παράλληλα, μικρό βήμα προόδου αποτελεί η επισημοποίηση της θέσης σύμφωνα με την οποία οι γυναίκες μπορούν να κατέχουν ρόλους ευθύνης στις καθολικές ιερατικές σχολές. Δεν πρόκειται, πάντως, για τα σαφή  μηνύματα και τις θαρραλέες αλλαγές που ζητά το ποίμνιο και ο κλήρος σε πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης, αρχίζοντας από την Γερμανία.

Ο Φραγκίσκος όμως στην φάση αυτή φαίνεται να δίνει προτεραιότητα στην ανάγκη να μην διασπαστεί η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Και για να το πετύχει, θεωρεί μάλλον αναγκαίο να ικανοποιήσει -σε έναν βαθμό- και τους πιο συντηρητικούς επισκόπους, για παράδειγμα τους Αμερικανούς. Άλλωστε, και στο θέμα των ομόφυλων ζευγαριών και της συμμετοχής των γκέι πολιτών στην εκκλησιαστική ζωή ο Φραγκίσκος τελευταία αποφεύγει τα μεγάλα «ανοίγματα». Κατά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου, τέλος, ο Ποντίφικας αναφέρθηκε στην ανάγκη να υπάρξει «αρμονία μέσα στις διαφορές, χωρίς να υψώνονται τείχη» διότι πρόκειται για «ένδειξη ειρήνης σε μια περίοδο πολέμου». Το μήνυμα, δηλαδή, είναι ότι οι εντάσεις και οι ακρότητες δεν ωφελούν κανέναν, ούτε διεθνώς, αλλά ούτε και στο εσωτερικό της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.