'Αρχισε το "δημοψήφισμα"

Οι προτροπές του προέδρου Πούτιν προς τους αυτονομιστές δεν εισακούστηκαν και έτσι το «δημοψήφισμα» για το μέλλον της ανατολικής Ουκρανίας άρχισε το πρωί. Το ερώτημα στο οποίο καλούνται να απαντήσουν με ένα Ναι ή Όχι, τα περίπου επτά εκατομμύρια των ψηφοφόρων είναι : «υποστηρίζετε την κυριαρχία των περιοχών Ντόνετσκ/Λούχανσκ ως δημοκρατίες»;

Αντισυνταγματικό

Στην ερώτηση λείπει η λέξη «ανεξαρτητοποίηση» κι αυτό αφήνει χώρο για πολλές ερμηνείες. Άγνωστο παραμένει εάν οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές θα προχωρήσουν σε περισσότερη αυτονομία, σε πλήρη πολιτική ανεξαρτησία ή εάν θα κινηθούν προς την κατεύθυνση προσάρτησης των περιοχών αυτών στη Ρωσική Ομοσπονδία. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το «δημοψήφισμα» είναι εντελώς παράνομο και δεν αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα με τη Μόσχα να σιωπά προς το παρόν. Το ουκρανικό σύνταγμα δεν προβλέπει περιφερειακά δημοψηφίσματα παρά μόνο όταν γίνονται σε ολόκληρη την επικράτεια με τη συμμετοχή όλων των ψηφοφόρων. Δημοψήφισμα για εδαφικές αλλαγές της ουκρανικής επικράτειας μπορεί να αποφασιστεί και να διοργανωθεί μόνο κατόπιν απόφασης από το κοινοβούλιο της χώρας.
‘Ετσι, λίγες ώρες πριν την έναρξη του «δημοψηφίσματος» η αμερικανική κυβέρνηση κατηγόρησε τη Ρωσία ότι κάνει ελάχιστα για την εκτόνωση της κατάστασης στα ανατολικά της Ουκρανίας. Η εκπρόσωπος του υπουργείου των Εξωτερικών Τζεν Ψάκι εξέφρασε την «απογοήτευση» της Ουάσιγκτον για το ότι η Μόσχα δεν εξάσκησε την επιρροή της για να εμποδίσει τη διεξαγωγή του «δημοψηφίσματος».

Επίκειται το χάος;

Ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι μετά το «δημοψήφισμα» να βυθιστεί η χώρα στο χάος με αποτέλεσμα να μην μπορούν να γίνουν οι προεδρικές εκλογές, προγραμματισμένες γα τις 25 Μαΐου. Για το ενδεχόμενο αυτό προειδοποίησαν χθες η καγκελάριος Μέρκελ και ο γάλλος πρόεδρος Ολάντ στην άτυπη συνάντησή τους στην πόλη Στράλζουντ, εκλογική περιφέρεια της καγκελαρίου. Η Μέρκελ επανέλαβε ότι το «δημοψήφισμα» είναι παράνομο και δεν αναγνωρίζεται από τη Δύση, ενώ ο Φρανσουά Ολάντ τόνισε τη σημασία των επικείμενων προεδρικών εκλογών. «Ο στόχος μας, το αίτημά μας είναι να γίνουν οι προεδρικές στις 25 Μαΐου με ένα αδιαμφισβήτητο αποτέλεσμα, υπό συνθήκες ασφάλειας και διαφάνειας, έτσι ώστε ο πρόεδρος που θα εκλεγεί να διαθέτει την απαραίτητη νομιμοποίηση».

Αξίζει να επισημανθεί ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν διεθνείς παρατηρητές για το «δημοψήφισμα», δεν θα αποστείλουν ούτε ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη, ούτε το Συμβούλιο της Ευρώπης, αλλά ούτε και η Ρωσία, τουλάχιστον επίσημα. Λόγω του ότι οι αυτονομιστές δεν έχουν υπό τον έλεγχό τους ολόκληρη την περιοχή γύρω από το Ντόνετσκ και το Λούχανσκ και επειδή σε πολλές πόλεις συνεχίζονται οι επιχειρήσεις του ουκρανικού στρατού είναι αμφίβολο εάν και πόσοι θα μπορέσουν να προσέλθουν στις «κάλπες».

Ειρήνη Αναστασοπούλου/dw, afp, dpa, reuters
Υπεύθ. Σύνταξης Σπύρος Μοσκόβου