Αποστολή στη σελήνη- μια δημοσιογραφική μαρτυρία

Ότο Ντέπε. Δημοσιογράφος στη Γερμανική Ραδιοφωνία, ειδικευμένος σε επιστημονικά θέματα. Είναι ο τελευταίος εν ζωή Γερμανός δημοσιογράφος που έζησε από κοντά την αγωνία, την ένταση, αλλά και τους έξαλλους πανηγυρισμούς στα άδυτα της NASA, της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας. Πρώτη αξέχαστη εμπειρία: το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι τη στιγμή που εκτοξεύεται ο πύραυλος Saturn V με το διαστημόπλοιο "Απόλλων 11" στην κορυφή του. "Η εκτόξευση ήταν εντυπωσιακή", θυμάται ο Όττο Ντέπε. "Να βλέπεις πώς υψώνεται στον ουρανό ένας πύραυλος 110 μέτρων με έναν εκκωφαντικό θόρυβο που ακουγόταν δεκάδες χιλιόμετρα μακριά και μέσα σε τεράστιο σύννεφο από φλόγες. Μετά πήρα το πρώτο αεροπλάνο από τη Φλόριντα για το Χιούστον και πήγα στο Κέντρο Ελέγχου Αποστολών της NASA. Από εκεί είδα- και δεν θα ξεχάσω ποτέ- τη σεληνάκατο Eagle να φτάνει στο φεγγάρι. Εμείς παρακολουθούσαμε όλη την επικοινωνία με το πλήρωμα και βλέπαμε τις τεράστιες δυσκολίες του εγχειρήματος..."  

Σε τελική ανάλυση, επισημαίνει ο Γερμανός δημοσιογράφος, βοήθησε και η τύχη για να πάνε όλα καλά εκείνες τις μέρες, το καλοκαίρι του 1969, όταν ο Νιλ Άρμστρονγκ και Έντουιν Όλντριν πάτησαν το πόδι τους στη Σελήνη. Περισσότεροι από 600 εκατομμύρια άνθρωποι παρακολουθούσαν με αγωνία την ιστορική αποστολή, αν και λίγοι διέθεταν τηλεόραση την εποχή εκείνη. Πάντως η νεοϊδρυθείσα Αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος έκανε ό,τι μπορούσε για να εξυπηρετήσει τους ανθρώπους του Τύπου, λέει ο Όττο Ντέπε: "Ήταν πολύ συνεργάσιμοι στη NASA. Ήταν αυτονόητο ότι θα σου δώσουν ένα γραφειάκι, ένα box μάλλον, όπου μπορούσες να καθίσεις και να παρακολουθήσεις τα πάντα σε μόνιτορ: τα τεχνικά στοιχεία, τα όσα συμβαίνουν στο Κέντρο Ελέγχου Αποστολών, αλλά και ένα αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο. Η απευθείας σύνδεση με το δικό μας στούντιο ήταν περίπλοκη υπόθεση εκείνη την εποχή κι έτσι οι περισσότερες ανταποκρίσεις γίνονταν τηλεφωνικά. Θυμάμαι ότι το τηλέφωνο χτυπούσε συνεχώς και μάλιστα από τη στιγμή που έγινε η προσσελήνωση άρχισα να δουλεύω 24 ώρες χωρίς διακοπή..."

Σοβιετική Ένωση- το αντίπαλον δέος

Ήταν η εποχή του ανελέητου ανταγωνισμού- και στο διάστημα- ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση. Σε αντίθεση με τους Σοβιετικούς, οι οποίοι μόνο εκ των υστέρων έδιναν πληροφορίες για διαστημικές αποστολές που ολοκληρώνονταν με επιτυχία, η NASA θέλησε να προβάλει την αποστολή στη Σελήνη σε ζωντανή μετάδοση, ει δυνατόν σε όλον τον κόσμο. Ήταν μία απόφαση που ενέχει κινδύνους, γιατί όλοι θυμούνταν ότι λίγα χρόνια πριν τρεις Αμερικανοί αστροναύτες είχαν βρει τραγικό θάνατο σε δοκιμαστική εκτόξευση, ενώ ατυχήματα γίνονταν και σε δοκιμές με μη επανδρωμένα διαστημικά σκάφη. 

Ο Ότο Ντέπε θυμάται ότι η NASA παρείχε εξαιρετική πληροφόρηση, χωρίς να αφήσει αναπάντηση καμία δημοσιογραφική ερώτηση. Ίσως γιατί είχε και η ίδια κάθε συμφέρον να προβάλλει τις επιτυχίες της. "Έπρεπε να επιδείξει επιτυχίες εκείνη την εποχή. Σε σημερινές τιμές το κόστος της αποστολής του Apollo 11 ξεπερνούσε τα 150 δισεκατομμύρια δολάρια" θυμάται ο Γερμανός δημοσιογράφος. "Πολλοί ήταν εκείνοι που έθεταν το ερώτημα, αν πιάνουν τόπο όλα αυτά τα χρήματα. Και η NASA ήθελε να προβάλλει όλο και περισσότερο το έργο της, για να πει στον κόσμο: ορίστε, είμαστε επιτυχημένοι, έχουμε τον πιο προηγμένο τεχνικό εξοπλισμό, έχουμε τους καλύτερους επιστήμονες".

Ήρωες του διαστήματος με αμφίβολο παρελθόν

Μία από τις λιγότερο γνωστές πτυχές του προγράμματος Apollo 11 ήταν ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Βέρνερ φον Μπράουν. Ο Γερμανός μηχανικός ήταν μέλος των Ες Ες και εμπνευστής του πρώτου πυραύλου που περνούσε στο διάστημα και είχε προκαλέσει τεράστιες καταστροφές στη Μ.Βρετανία στη διάρκεια του πολέμου. Αργότερα έθεσε τις γνώσεις του στην υπηρεσία των Αμερικανών. Πώς αντιμετώπισε η αμερικανική κοινή γνώμη τον ίδιο και τους συνεργάτες του; "Μέχρι και την τελευταία αποστολή του Apollo 17, το 1972, ο Βέρνερ φον Μπράουν ήταν κάτι σαν ήρωας στην Αμερική" λέει ο Όττο Ντέπε. "Είχε και ο ίδιος έντονη παρουσία, απέπνεε κύρος, αυτό ήταν που ήθελαν οι Αμερικανοί, 'American hero' τον αποκαλούσαν. Οι όποιοι ενδοιασμοί οφείλονταν περισσότερο σε οικονομικούς λόγους. Το κόστος είχε ξεπεράσει κάθε όριο, μετά την αποστολή του Apollo 17 μπήκε ένα τέλος, τότε άρχισαν να ακούγονται και τα πρώτα ερωτήματα για το παρελθόν του. Αλλά ο Βέρνερ φον Μπράουν έμεινε άθικτος στην Αμερική μέχρι το τέλος της ζωής του".   

Ωστόσο, υπενθυμίζει ο Ότο Μπένε, υπήρξαν συνέπειες για ορισμένους συνεργάτες του. Πιο χαρακτηριστική περίπτωση: ο μηχανικός Άρτουρ Ρούντολφ, ο οποίος στο παρελθόν ήταν επιτελικό στέλεχος στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Μίτελμπαου Ντόρα και προφανώς συνυπεύθυνος για τον θάνατο πολλών ανθρώπων. Κάποια στιγμή, στη δεκαετία του '70, οι Αμερικανοί αποφάσισαν να τον απελάσουν. Και δεν του ξαναέδωσαν ποτέ πια άδεια εισόδου στις ΗΠΑ.

 

Φάμπιαν Σμιτ
  
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου