Αντίποινα Πούτιν στη γερμανική θυγατρική της Gazprom

Θα αντέξει η Γερμανία στα "αντίμετρα" που επιβάλλει η Ρωσία στη Δύση στον τομέα του φυσικού αερίου; Η σχετική ανακοίνωση έγινε χθες το βράδυ (04.05) και βασίζεται σε εκτελεστικό διάταγμα της 3ης Μαΐου, που υπέγραψε ο πρόεδρος Πούτιν για "μέτρα αντιποίνων" εναντίον των ρωσικών κυρώσεων που έχει επιβάλει η Δύση. Σύμφωνα με το διάταγμα η ρωσική πλευρά είχε ένα διάστημα δέκα ημερών για να ανακοινώσει το περιεχόμενο των "αντιποίνων". Χθες βράδυ, μέσω της ιστοσελίδας της ρωσικής κυβέρνησης δόθηκαν στη δημοσιότητα οι επωνυμίες πάνω από 30 εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα ενέργειας στην ΕΕ, τις ΗΠΑ και τη Σιγκαπούρη, πρώην θυγατρικών της Gazprom. Ανάμεσά τους και μια σειρά από εταιρείες της γερμανικής Gazprom, πρώην θυγατρικής του ομώνυμου ρωσικού κολοσσού, την οποία το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών έχει θέσει προσωρινά από αρχές Απριλίου υπό τον έλεγχο της Ομοσπονδιακής Ρυθμιστικής Αρχής Δικτύων (Bundesnetzagentur).

"Είναι απαγορευμένες"

Σε σημερινές διευκρινιστικές δηλώσεις ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε ότι η Ρωσία διακόπτει εντελώς τις σχέσεις της με πρώην θυγατρικές της Gazprom στο εξωτερικό. „Αυτές οι εταιρείες δεν μπορούν να είναι συμβαλλόμενα μέρη σε διαδικασίες, απλά βρίσκονται υπό καθεστώς απαγόρευσης και το εμπόριο φυσικού αερίου με τη Ρωσία θα πρέπει να αναλάβουν άλλες εταιρείες" είπε χωρίς να δώσει λεπτομέρειες. Η Gazprom Germania ελέγχει άλλες σημαντικές εταιρείες στη γερμανική βιομηχανία φυσικού αερίου. Μεταξύ αυτών είναι η εταιρεία φυσικού αερίου Wingas, η οποία προμηθεύει υπηρεσίες κοινής ωφελείας, μεταξύ άλλων και την εταιρεία αποθήκευσης αερίου Astora, η οποία επηρεάζεται επίσης άμεσα από τις ρωσικές κυρώσεις. Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο Interfax, η δημιουργία αποθεμάτων ρωσικού φυσικού αερίου στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης της Ευρώπης θα απαγορευτεί στο μέλλον.

Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν απαγόρευση κάθε είδους συναλλαγών με ρωσικό φυσικό αέριο και είσοδο σε ρωσικά λιμάνια πλοίων που συνδέονται με τις εν λόγω εταιρείες. Τα αντίμετρα επηρεάζουν επίσης και την πολωνική εταιρεία Europol GAZ, ιδιοκτήτρια του πολωνικού τμήματος του αγωγού φυσικού αερίου Yamal-Europe. Μιλώντας στην ολομέλεια της γερμανικής Βουλής ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ χαρακτήρισε τα ρωσικά αντίμετρα ως αναβάθμιση της διένεξης στην Ευρώπη με τους προμηθευτές ενέργειας. "Τώρα γίνονται πραγματικότητα οι εξαγγελίες για μετατροπή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου σε όπλο". Παράλληλα ποσοτικοποίησε τη μείωση ρωσικού φυσικού αερίου. «Έχουμε μια προμήθεια που δεν πραγματοποιείται πλέον στην ποσότητα των δέκα δις κυβικών μέτρων ρωσικού φυσικού αερίου την ημέρα. Ωστόσο, μπορεί να αντικατασταθεί, αν και πιθανώς σε υψηλότερες τιμές. Ο όγκος αντιστοιχεί περίπου στο 3% της γερμανικής ζήτησης για το υπόλοιπο του έτους. Στόχος των κυρώσεων κατά της Gazprom-Germania, η οποία βρίσκεται υπό γερμανικό έλεγχο, είναι προφανώς να καταστήσουν ακριβότερες τις αγορές. Ωστόσο, έχουν ληφθεί μέτρα για την οικονομική εξασφάλιση νέων συμβάσεων".

Στόχος να αυξηθούν τα ενεργειακά αποθέματα

Ο Ρόμπερτ Χάμπεκ έσπευσε να σημειώσει ότι προς το παρόν δεν υπάρχει λόγος να τεθεί το επίπεδο έγκαιρης προειδοποίησης στη δεύτερη βαθμίδα, σε αυτήν του συναγερμού. "Ωστόσο, η κατάσταση θα μπορούσε να κλιμακωθεί, εάν για παράδειγμα συνεχιστεί η μειωμένη ροή φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας ή υπάρχουν επιπλοκές με την πληρωμή σε ρούβλια, όπως απαιτεί η Ρωσία". Με φόντο τον ερχόμενο χειμώνα τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα. Σε συνέντευξή του στην εβδομαδιαία οικονομική εφημερίδα Wirtschaftswoche ο Χάμπεκ είπε ότι η Γερμανία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει, υπό προϋποθέσεις, εμπάργκο ρωσικού φυσικού αερίου από τον επόμενο χειμώνα. "Εάν μέχρι την αλλαγή του χρόνου έχουμε γεμίσει τις αποθήκες φυσικού αερίου, εάν δύο από τα τέσσερα πλωτά δεξαμενόπλοια LNG που νοικιάζουμε, συνδεθούν με το δίκτυο, κι εάν εξοικονομήσουμε σημαντική ποσότητα ενέργειας, τότε μπορούμε να ξεπεράσουμε ως ένα βαθμό τις δυσκολίες του χειμώνα, σε περίπτωση διακοπής προμήθειας ρωσικού αερίου". Αλλά το πιο ισχυρό μήνυμα που στέλνει ο υπουργός από το κόμμα των Πρασίνων είναι δραστική μείωση της κατανάλωσης. "Λιγότερη κατανάλωση είναι το άλφα και το ωμέγα για το αέριο, εάν κατορθώσουμε μείωση της τάξης του 10% στη βιομηχανία και τα νοικοκυριά, είναι το κρίσιμο ποσοστό για να μην βρεθούμε σε δύσκολη θέση. Όλοι θα πρέπει να συμβάλουν σε αυτό. Καλύτερη αποδοτικότητα στη διαχείριση της ενέργειας αποτελεί σημαντικό μοχλό κατά του Πούτιν". Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Ρυθμιστική Αρχή Δικτύων το επίπεδο πληρότητας των αποθεμάτων βρίσκεται στο 36% με ανοδική τάση. Το χειμώνα είχε κατέβει στο 27%.

Είναι και ο κρίσιμος παράγων. Τα βλέμματα πέφτουν στον ενεργειακό κολοσσό Uniper με έδρα το Ντίσελντορφ, που είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού φυσικού αερίου στη Γερμανία, αλλά και την Astora, θυγατρική της γερμανικής Gazprom. Στη Γερμανία υπάρχουν 47 υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου σε 33 σημεία της χώρας, τις οποίες διαχειρίζονται 25 εταιρείες, εκ των οποίων στην Uniper εμπίπτει το ¼ εξ αυτών. Αλλά η μεγαλύτερη σε όγκο δεξαμενή βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Astora. Η δεξαμενή βρίσκεται στην πόλη Ρέντεν της Κάτω Σαξονίας, όπου αποθηκεύεται το 1/5 της χωρητικότητας σε εθνικό επίπεδο. Βέβαια, τελευταία οι αποθήκες ήταν σχεδόν άδειες. Η Uniper δείχνει να προβληματίζεται πάντως με τις επιπτώσεις από τα ρωσικά αντίμετρα εναντίον την γερμανικής Gazprom. „Θα εξετάσουμε τις λεπτομέρειες" ανέφερε σήμερα, Πέμπτη. "Δεν είναι σαφείς οι λεπτομέρειες σε ότι αφορά στην τροφοδοσία των εγκαταστάσεων αποθήκευσης φυσικού αερίου". Γενικότερα πάντως επικρατεί αισιοδοξία, γιατί η κατανάλωση από τον Ιανουάριο έπεσε ανάμεσα στο 7% και 8% κάτω από τον περσινό μέσον όρο, που οφείλεται στον ήπιο χειμώνα. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα να διοχετευτούν ποσότητες για την αύξηση των αποθεμάτων φυσικού αερίου μέχρι την έναρξη του φθινοπώρου. Υπάρχει νέος νόμος που ορίζει ελάχιστες ποσότητες πλήρωσης των δεξαμενών σε συγκεκριμένες ημερομηνίες κάθε χρόνο, την 1η Οκτωβρίου στο 80%, την 1η Νοεμβρίου στο 90% και την 1η Φεβρουαρίου στο 40%.

Ειρήνη Αναστασοπούλου (Reuters/dpa/Welt)