Ένα νησί ενεργειακά αυτόνομο

Οι επισκέπτες του νησιού Γκρατσιόζα στο σύμπλεγμα των Αζορών στον Ατλαντικό Ωκεανό μπορούν να απολαύσουν μια μοναδική φύση με ονειρικά τοπία που διαχωρίζονται από χαμηλούς πετρόχτιστους τοίχους. Το μικρό νησί, που έχει μήκος 10 χιλιόμετρα και πλάτος 7, χαρακτηρίζεται από ψηλούς θαλασσοδαρμένους βράχους και χωριουδάκια με άσπρα σπίτια και μικρούς κήπους. Όμως ο επισκέπτης έχει να αντιμετωπίσει, τουλάχιστον σε ορισμένες περιοχές, και ένα μόνιμο θόρυβο που προέρχεται από τις εγκαταστάσεις παραγωγής ρεύματος του νησιού. Θόρυβο οικείο σε πολλούς από διάφορα ελληνικά νησιά.

Η Γκρατσιόζα βρίσκεται στη μέση του Ατλαντικού. Υποθαλάσσια καλώδια ρεύματος θεωρούνται οικονομικά ασύμφορα. Και έτσι το νησί βασίζεται στο εισαγόμενο πετρέλαιο και τη λειτουργία ντιζελοκινητήρων που καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες. Όχι όμως και για πολύ ακόμα. Αν γίνουν πραγματικότητα τα σχέδια της τοπικής αυτοδιοίκησης, που ζήτησε τη βοήθεια μιας νέας εταιρίας από το Βερολίνο, το νησί μέχρι το τέλος του 2014 θα έχει απεξαρτηθεί εντελώς από τα ορυκτά καύσιμα. Ο Φίλιπ Χίρζεμεντσελ από την εταιρία Younicos είναι πεπεισμένος ότι το νησί των 5.000 κατοίκων μπορεί να καλύψει πλήρως τις ενεργειακές του ανάγκες με τη βοήθεια των ανανεώσιμων πηγών: «Το κλασικό σύστημα παροχής ρεύματος βασίζεται εδώ και 120 χρόνια σε μεγάλες μονάδες, στις οποίες οι τουρμπίνες περιστρέφονται 50 φορές το δευτερόλεπτο για να διασφαλίσουν την σταθερότητα της τάσης. Όταν ξεκινήσει η παροχή ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές, θα πρέπει να αποκλείσουμε διακυμάνσεις στην τάση του ρεύματος».

15 εκατομμύρια κοστίζει η στροφή στις εναλλακτικές πηγές

Στόχος των ειδικών είναι να εγκαταστήσουν στο νησί δύο τεράστιες μπαταρίες, με τις οποίες θα διασφαλίζεται η σταθερότητα της τάσης, ενώ παράλληλα θα αυξάνεται σταδιακά το ποσοστό της αιολικής ενέργειας στην Γκρατσιόζα από το 15% σήμερα στο 70%.

Η Younicos θεωρεί το πορτογαλικό νησί πρότυπο για νησιά μέχρι και 10.000 κατοίκων που εξαρτώνται σήμερα είτε από το πετρέλαιο, είτε από υποθαλάσσια καλώδια ρεύματος. Όμως για να φθάσουμε εκεί πρέπει να λυθεί πρώτα το πρόβλημα της χρηματοδότησης. Η στροφή της Γκρατσιόζα στις εναλλακτικές πηγές κοστίζει 15 εκ. ευρώ, λέει ο Φίλιπ Χίρζεμεντσελ: «Δεν θα βρείτε εύκολα κάποιον που θα δώσει μαζεμένα τα χρήματα για το πετρέλαιο 20 ετών. Σε βάθος 20 ετών το σύστημά μας είναι σαφώς φθηνότερο. Όμως θα πρέπει να βρεθούν πρώτα επενδυτές».

Αναζητούνται επενδυτές

Μέχρι σήμερα δεν έχουν ακόμα βρεθεί χρηματοδότες. Ο Φίλιπ Χίρζεμεντσελ πιστεύει ωστόσο ότι η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και η στροφή στις εναλλακτικές πηγές που δρομολογείται στην Γκρατσιόζα έχει ενδιαφέρον για επίδοξους επενδυτές: «Το κέρδος που θα προκύψει από τον τερματισμό της αγοράς πετρελαίου θα μοιράζεται μεταξύ της πορτογαλικής εταιρίας παροχής ρεύματος και των επενδυτών. Οι επενδυτές μπορούν να υπολογίζουν σε απόδοση 10% και 20%, ενώ τα υπόλοιπα κέρδη θα μένουν στο νησί.».

Προς το παρόν όμως η Γκρατσιόζα εξαρτάται από το πετρέλαιο. Κάθε εβδομάδα έρχεται στο νησί το πλοίο ανεφοδιασμού. Οι ειδικοί από το Βερολίνο ελπίζουν ότι το αργότερο μέχρι το 2014 η εικόνα του πλοίου που φθάνει στο πορτογαλικό νησί θα ανήκει πια στο παρελθόν.

Richard Fuchs / Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθυνος σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης