1. Idi na sadržaj
  2. Idi na glavnu navigaciju
  3. Idi na ostale ponude DW-a

Vučić više ne vjeruje u Njemačku, ali zato vjeruje opozicija

12. april 2024

Srpska opozicija ponovo je u Bundestagu tražila (i dobila) podršku za svoje zahtjeve za pravednim izborima. Istovremeno u Beogradu predstavnici iste te opozicije gube nadu u pravedne uslove za izbore.

https://p.dw.com/p/4eg7n
Predstavnici opozicije iz Srbije sa kolegama iz njemačke vladajuće koalicije u Bundestagu 11. aprila 2024.
Predstavnici opozicije iz Srbije sa kolegama iz njemačke vladajuće koalicije u Bundestagu 11. aprila 2024.Foto: Nenad Kreizer/DW

Predstavnici srpskih opozicionih stranaka socijaldemokratskog, zelenog i liberalnog političkog usmjerenja (što su stranačke orijentacije i njemačke vladajuće koalicije), boravila je u četvrtak 11. aprila u posjeti Odboru za pitanja Evropske unije njemačkog parlamenta Bundestaga. Glavna tema: kako predstojeće lokalne i ponovljene izbore u Beogradu učiniti pravednim i fer za sve učesnike kad već to nisu bili oni posljednji, parlamentarni, krajem prošle godine.

Pravedni izbori – uslov za približavanje EU

Njemačka je u januaru najupornije od svih zemalja EU ukazivala na velike nepravilnosti tokom održavanja parlamentarnih izbora u Srbiji nekoliko sedmica ranije, 17. decembra. Poslanik vladajućih Zelenih i član odbora Bundestaga za EU Boris Mijatović, prisustvovao je tim izborima kao posmatrač. On je i jedan od pobornika inicijative da se istraži regularnost posljednjih izbora.

„Mi smo već u nekoliko navrata ovdje u Odboru za politiku EU kritikovali način na koji se odvijaju izbori u Srbiji i činjenicu da predsjednik Aleksandar Vučić zloupotrjebljava institucije i stvara atmosferu u kojoj su pravedni izbori nemogući… Zemlje-kandidatkinje za članstvo u Evropskoj uniji trebalo bi da se pridržavaju demokratskih standarda kada je održavanje izbora u pitanju, a to sada u Srbiji nije slučaj. Međutim, to je ono što mi tražimo, između ostalog i zato što građani Srbije to zaslužuju“, rekao je Mijatović.

„Mogu da shvatim umor predstavnika opozicije"

Glavna tri zahtjeva opozicije formulisao je u izjavi za DW Radomir Lazović, kopredsjednik Zeleno-lijevog fronta. „Naši glavni zahtjevi su spajanje lokalnih i beogradskih izbora, rješavanje pitanja spiska birača i unaprjeđenje rada medija“, rekao je Lazović.

Jedan od predstavnika vladajuće Liberalno-demokratske stranke (FDP) i izvjestilac te stranke za Zapadni Balkan, Tomas Haker, takođe se slaže s tim da su izbori u decembru bili „sve samo ne slobodni“. „U potpunosti mogu da shvatim da su predstavnici opozicije u Srbiji već umorni od uvijek ponavljanih nepravednih izbora“, rekao je Haker.

On je dodao da vladi u Beogradu treba jasno staviti do znanja da se prigovori na regularnost prošlih izbora moraju uzeti u obzir, posebno kada je riječ o medijskoj situaciji i spisku birača.

Odgovornost njemačke vlade i za demokratiju u Srbiji

Njegov kolega iz Socijaldemokratske partije Njemačke Josip Juratović ukazao je na to da stranke njemačke vladajuće koalicije moraju da se bore za demokratske standarde ne samo kod kuće, nego i u čitavoj Evropi.

„Građani Srbije su već mjesecima na ulicama tražeći više pravne države i demokratije. U koalicionom ugovoru naše vlade stoji da smo se obavezali na borbu za demokratiju, kako u Njemačkoj, tako i u Evropi, a to znači i u državama koje teže ulasku u Evropsku uniju“, rekao je socijaldemokrata Juratović i ujedno naglasio da stranke vladajuće njemačke koalicije u stavu koji imaju prema izborima u Srbiji podržavaju i opozicioni Demohrišćani (CDU/CSU).

Boris Mijatović (drugi s desna) iz stranke njemačkih Zelenih
Boris Mijatović (drugi s desna) iz stranke njemačkih Zelenih kaže da predsjednik Aleksandar Vučić zloupotrjebljava institucije i stvara atmosferu u kojoj su pravedni izbori nemogućiFoto: Nenad Kreizer/DW

Licemjerje u odnosu sa Vučićem

Borko Stefanović iz socijaldemokratski orijentisane Stranke slobode i pravde (SSP), govorio je, međutim, i o svojevrsnom licemjerju evropskih zvaničnika koji se sastaju sa Vučićem. „Oni vide da Vučić prodaje sopstvenu zemlju i njene resurse u zamjenu za medijsku sliku i podršku koja je lažna, i to svi u Evropi znaju. Oni znaju sve nedostatke koji su se dogodili na izborima i da se radi o čovjeku koji je krenuo suprotno evropskoj integraciji i u smjeru izolacije Srbije, i u toj situaciji će mu biti sve teže da sakrije nedjela koja čini sopstvenim građanima“, rekao je potpredsjednik SSP-a.

„Mislim da je potpuno jasno da Vučić i režim u Srbiji pokušavaju da kupe međunarodnu naklonost tako što nacionalne resurse i lukrativne ugovore daju svuda po Evropi u zamjenu za fotografisanje. Mislim da je to tragično i veoma loše, ne samo za Srbiju, nego i za region“, rekao je Stefanović za DW.

On smatra da davanje podrške Vučiću u Evropi njemu daje potvrdu da kod kuće radi šta hoće i da sve dok je to slučaj, u Srbiji neće biti slobodnih izbora.

Paralelni svijet Rusa u Srbiji

Problem i za čitav region

Gosti iz Srbije su redom iskazali zahvalnost za inicijative njemačkih političara u borbi za podizanje demokratskih standarda u Srbiji. Pavle Grbović, predsjednik liberalno orijentisanog Pokreta slobodnih građana (PSG) izrazio je zahvalnost Bundestagu i njemačkim političarima na pomoći koji su pružili u procesu demokratizacije i izrazio je nadu da će i duge zemlje-članice Evropske unije slijediti primjer Njemačke.

Predsjednik PSG je – i tu je sličnog stava kao i njegove opozicione kolege – rekao da problem neslobodnih izbora u Srbiji nije samo problem Srbije, nego i čitavog regiona. „To je pitanje koje je od ključnog značaja i za čitav region i regionalnu stabilnost, i to je na kraju krajeva i evropsko pitanje, jer je i Srbija kandidatkinja za ulazak u EU“, rekao je Grbović.

On je izjavio da bi praksa po kojoj su birači iz drugih opština bili prebacivani u Beograd kako bi glasali, „mogla da se prelije i na region“. „Time bi Srbija mogla da utiče i na izbore u susjedstvu, a to je potencijalna bomba koja bi mogla da naškodi čitavom regionu i zato to ne bi smjelo da se ignoriše“, rekao je Grbović.

Gosti iz Srbije su ukazali da Vučić, zbog otvorenih kritika njemačkih političara, Njemačku više ne doživljava kao najvećeg prijatelja Srbije, kao u doba Angele Merkel kada je Vučić bio čest gost u kancelarskom uredu.

Vučić Nemačka više nije najbolji prijatelj

„Nisam bio iznenađen kada je Vučić prije nekoliko dana u Parizu rekao da je Francuska najveći prijatelj Srbije i da je to oduvijek bila. Samo želim da vas podsjetim na to da je prije samo godinu dana najbolji prijatelj Srbije po Vučićevim riječima bila Njemačka“, rekao je Borsko Stefanović i zaključio da je ta atmosfera sada nestala i to samo zato što Njemačka ukazuje na poteškoće u Srbiji i podsjeća na kriterijume koje svaka zemlja-kandidatkinja za ulazak u Evropsku uniju mora da ispuni.

Nade opozicije sada su usredsređene na Berlin, iako vijesti iz Srbije o neuspjelim pregovorima opozicije i vlade o novim izbornim pravilima ne pružaju nadu da će uslovi opozicije biti ispunjeni. „Treba pronaći načine da vlast ispuni zahtjeve opozicije koji su zaista minimalni, a ako je potrebno da iz Berlina dođe takav jedan zahtjev, neka se to i dogodi“, zaključio je političar Zeleno-lijevog fronta Radomir Lazović.

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu