U budućnost - brzinom od 30 km/h?

Automobili jure po mokrom asfaltu Adenauerove aleje. Brujanje točkova je toliko glasno da je Helmuta Derenberga teško razumjeti. Penzioner stoji na trotoaru sa otvorenim kišobranom i pokazuje gore ka svom stanu. Direktno pred njim su četiri saobraćajne trake, koje centar Bona povezuju sa južnim dijelom grada.  

„Živim ovdje pedeset godina", kaže Derenberg. „Ima više saobraćaja, ali to mi ne smeta. Čak se radujem kada čujem zvuk Mustanga sa osam cilindara.” I ovdje je, kao u drugim njemačkim gradovima, brzina ograničena na 50 km/h. Na pitanje da li misli da je to prebrzo, Derenberg kaže: “A šta bi trebalo, ograničiti brzinu na 30 km/h? Ni u kom slučaju. 50 km/h je dobra brzina za grad. Ja sam jedan od onih koji voli brže da vozi. Noću, kada nema gužve, vozim i 60 km/h. 

Španija usporava 

Već decenijama se u Njemačkoj vode rasprave o ograničenju brzine na autoputevima, o maksimalnoj brzini od 80 km/h na putu van naseljenog mjesta i 30 km/h u gradovima. Ljubitelji automobila, poput Derenberga, u tome vide ograničavanje slobode. Do sada se ni jedna njemačka vlada nije usudila da pooštri te zakone.  

- pročitajte još: Zagađenje vazduha – zajednički problem na Balkanu

U drugim evropskim zemljama, ograničenje brzine na autoputevima na 120 ili 130 km/h već je odavno postalo standard. I u gradovima su pooštrena pravila – Španija upravo uvodi ograničenje brzine u gradovima na 30 km/h. 

Osam gradova za 30 km/h  

Nekoliko mjeseci uoči parlamentarnih izbora i u Njemačkoj rasprave ponovo uzimaju maha. Novim ograničenjima brzine, do 2034. godine bi emisija štetnog CO-2 mogla da se smanji i do sto miliona tona, navodi se u saopštenju Saveza ekoloških udruženja i Sindikata policije najmnogoljudnije njemačke pokrajine Sjeverne Rajne-Vestfalije. Ankete čak pokazuju i da većina članova auto-moto kluba ADAC, najvećeg njemačkog udruženja vozača, više nije protiv novih ograničenja brzine. Taj cilj već je postao dio izbornih programa Socijaldemokrata, Ljevice i Zelenih. 

- pročitajte još: Barcelona na ulice, umjesto automobila, vraća ljude

Katja Derner iz stranke Zelenih ima velika očekivanja od nove savezne vlade. Gradonačelnica Bona želi da slijedi primjer Španije i priključila se „Inicijativi gradova tempo 30“. Naime, osam velikih njemačkih gradova traži da ograničenje brzine na 30 km/h postane pravilo. Ali za to je potreban novi zakon. „Očekujemo da ćemo time imati manje emisija štetnih gasova i manje buke u gradovima“, kaže Dernerova za DW. „To je po meni odlučujući faktor, ali naravno važno je i pitanje bezbijednosti saobraćaja“. 

Da izuzeci postanu pravilo 

Iz svoje kancelarije, na dvanaestom spratu bonske gradske vijećnice, Katja Derner gleda na kuće u nizu ispresijecane velikim saobraćajnicama. Poput mnogih njemačkih gradova i Bon je nakon razaranja u Drugom svjetskom ratu izgrađen po mjeri automobila. Danas mnogi građani podnose zahtijeve za ograničenje brzine na 30 km/h u određenim ulicama, kaže gradonačelnica Derner. „I po pravilu to ne možemo da odobrimo, jer nam savezni propisi to ne dozvoljavaju. Rado bismo to promijenili. Dakle da ograničenje od 30 km/h postane pravilo, a tamo gde situacija to dozvoljava da omogućimo vožnju do 50 km/h. Do sada je grad mogao da ograniči brzinu na 30 km/h samo u manje prometnim ulicama ili tamo gdje su škole, vrtići ili starački domovi. 

Potrebno još studija 

Kombi keramičara pokušava što brže da se probije kroz gužvu. Iza njega je vozilo za dostavu paketa i kamion koji snabdijeva supermarket. Nova ograničenja brzine u gradovima često kritikuju kompanije čija vozila više puta dnevno prolaze kroz grad. A kakav je stav predstavnika privrede, Industrijske i trgovinske komore (IHK), kada je riječ o ograničenju brzine u Bonu? 

„IHK je protiv paušalnog ograničenja brzine na 30 km/h širom zemlje, bez prethodnog ispitivanja“, kaže za DW direktor komore Štefan Vimers. Prema njegovim riječima IHK je za to da se najprije uradi studija koja bi pokazala „kakvi bi bili efekti za čitavu mrežu i u kojoj mjeri bi to uticalo na smanjenje buke, tok saobraćaja, gužve, uključujući i sporedne ulice, kao i na emisije štetnih gasova."  

I EU se pita 

Dosadašnje ocjene bile su različite. Iz Savezne službe za zaštitu životne sredine smatraju da je do sada bilo premalo istraživanja. Međutim ona pokazuju da je postignut napredak kada je riječ o bezbijednosti u saobraćaju, smanjenju buke i zagađenju vazduha, a da istovremeno nije bilo većih ograničenja što se tiče mobilnosti.” 

- pročitajte još: Vazduh u boji uglja

Na Rojterštrase, ulici sa četiri trake, stanovnici su tokom posljednjih godinu i po dana mogli da vide efekte novog ograničenja brzine. Decenijama je po toj prometnoj bonskoj ulici moglo da se vozi 50 km/h, a onda je zbog prekoračenja granične vrijednosti za štetne meterije, koje propisuje EU, brzina morala da se ograniči na 30 km/h. 

Nije sve nekada bilo bolje  

„Bila je to dobra odluka za nas“, kaže za DW Mehthild Hengst. Samo tri metra trotoara i jedan zid dijele njenu dnevnu sobu od vozila koja tom ulicom prolaze. Penzionerka tu živi četrdeset godina. „Ranije je bilo mnogo žešće“, kaže.

Zbog zagađenja od automobila, prozori i dalje moraju neprestano da se peru. Ali postalo je malo tiše. „I sada kada izađem na ulicu imam osjećaj da mogu da pređem ulicu, jer automobili više ne idu tako brzo. Manje se osjećam ugroženo.“ Ipak Hengst nije spremna da se izjasni za uvođenje ograničenja od 30 km/h u čitavom gradu. Boji se da bi to dovelo do većih gužvi u saobraćaju. 

Grad za pješake i bicikliste? 

U produžetku ulice je jedna prodavnica bicikala. Sara Mons je upravo ušla sa kćerkom kako bi kupila novu kacigu. Kroz izlog gleda na raskrsnicu. „Kada ovo vidim izgleda mi kao da grad pripada automobilima“, kaže. „Grad bi morao da počne da se vraća pješacima i biciklistima. A ograničenje brzine na 30 km/h bila bi dobra promjena paradigme." 

Pratite nas i na Facebooku, na Twitteru, na YouTube, kao i na našem nalogu na Instagramu