U Bjelorusiji uhapšen novinar DW-a
9. august 2018
Pretresi, hapšenja, saslušanja. 7. i 8. avgusta u Minsku je uhapšeno nekoliko nezavisnih novinara pod bizarnom optužbom. Među uhapšenima je i dopisnik Dojče velea (Deutsche Welle) Pauljuk Bikovski. Uhapšenima se stavlja na teret da su ilegalno preuzeli na hiljade agencijskih vijesti od državne novinske agencije „BelTA". Pored Bikovskog na udaru je glavna i odgovorna urednica internet portala „tut.by", Marija Solotova kao i njena koleginice Ana Kaltigina, Galina Ulasik isto kao i saradnica agencije „BelaPAN" Tatjana Korovenkova. Spomenuta platforma kao i agencija za koju su radili uhapšeni novinari spadaju u najuglednije nezavisne medije u zemlji.
Još u utorak su počela pretresanja, i to ne samo u redakcijama „BelTA" i „tut.by" već i u privatnim stanovima petoro novinara internet portala „tut.by““, saopštio je osnivač ove informativne platforme Jurij Ziser. U međuvremenu je ovim mjerama izložen mnogo veći broj novinara. Pretresi i privođenja su se zbivali i tokom cijele srijede. Najmanje pet različitih redakcija je pogođeno ovim mjerama. Različiti izvori navode različite brojeve privedenih novinara. Neki od njih su pušteni na slobodu.
8. avgusta je između ostalog izvršen pretres u stanu dopisnika Dojče velea Pauljuka Bikovskog i njegove supruge Volhe, koja je takođe novinarka. Ona je preko društvenih mreža objavila da je njen suprug priveden u svojstvu svedoka, ali da je sada svrstan u osumnjičene.
DW je uložio protest kod bjeloruskog ambasadora u Berlinu, zahtijevajući puštanje na slobodu dopisnika DW. Osim toga, kako se ističe, očekuje se zakonit tretman akreditovanog novinara.
Da li je državna agencija pokradena?
Prema podacima bjeloruskog Ministarstva unutrašnjih poslova, osumnjičeni novinari su u posljednje dvije godine 15.000 puta prodrli u banku podataka državne novinske agencije „BelTA“ bez plaćenog pristupa, što je ilegalno. Direktorica novinske agencije Irina Akulovič je potvrdila te navode: „Dotične osobe nisu platile. Oni su sa tuđim šiframa ukrali informacije“, rekla je ona i nazvala te postupke naprosto krađom. Direktorica je navela da su se pretplatnici žalili kako nemaju više pristup plaćenom servisu novinske agencije, pa su obaviješteni nadležni organi.
Navodno oštećena agencija „BelTA“ je u utorak objavila prisluškivane razgovore novinara u kojima je jedna novinarka navodno priznala da „koristi“ informacije agencije i da ih „krade“. Nije jasno da li su telefonski razgovori autentični. Zvanični istražni organi govore o „neautorizovanom pristupu kompjuterskim informacijama sa ciljem ličnog bogaćenja“. Ukoliko novinare osude, prijeti im zatvorska kazna do dvije godine. Kolege uhapšenih novinara ističu da krađa informacija od državne agencije nema nikakvog smisla pošto pristup nekoj vijesti nije slobodan samo prvih 15 minuta poslije objavljivanja, a potom svako ima slobodan pristup. Osim toga, kako Jurij Ziser kaže za jednu platformu na ruskom, mjesečna pretplata premium programa za cijelu redakciju iznosi samo 300 evra, pa krađa ne bi bila ni isplativa.
Supruga osumnjičenog novinara Dojče velea kaže da ni on nije bio zainteresovan za pretplatu pošto je pristup informacijama poslije kratkog vremena bio slobodan. Ona smatra da cijela akcija ima karakter smišljenog napada na nezavisne novinare.
Berlin pažljivo prati razvoj događaja
„Peporteri bez granica" i „Savjet Evrope" su protestovali protiv hapšenja i zahtijevali transparentan istražni postupak. Ministarstvo spoljnih poslova Bjelorusije odlučno negira bilo kakvu političku pozadinu hapšenja koja „nisu u vezi sa slobodom štampe ili slobodnom novinarskom djelatnošću“. Na upit DW-a, njemačka Vlada je sopštila da je opomenula Minsk da poštuje princip primjerenosti i srazmjernosti svog djelovanja. Berlin zahtijeva da Minsk poštuje slobodu medija i izražavanja: „Sloboda medija i sloboda izražavanja mišljenja su temeljni principi za koje se zalaže njemačka Vlada“, stoji u saopštenju njemačkog Ministarstva spoljnih poslova.