Trijumf ljevičara i desničara
28. oktobar 2019
Bodo Ramelov je imao razloga za osmijeh. Prvi ljevičarski premijer u istoriji posljeratne Njemačke je, poslije pet godina na vlasti, doveo svoju stranku do istorijskog rezultata u Tiringiji – Ljevica je u nedjelju osvojila 31 odsto glasova u malenoj istočnoj pokrajini.
„Bezmalo istorijska pobjeda Ljevice je skoro sasvim zasluga Boda Ramelova. Stručan, nimalo dogmatičan, prilično građanski orijentisan za jednog crvenog“, piše Folksštime o premijeru.
Međutim, koalicija Ljevice, socijaldemokrata (8,2 odsto) i Zelenih (5,2) je, zbog velikog pada druge dvije stranke, izgubila većinu.
Najveći skok zabilježila je desničarska Alternativa za Njemačku (AfD) koju u Tiringiji vodi ekstremni desničar Bjern Heke (23,4), dok su najveći pad zabilježili demohrišćani (21,8) odsto. U pokrajinski parlament sa tijesnih pet odsto glasova ulaze i liberali.
„Šok je veliki“, piše list Rajn-Nekar cajtung. Prema komentatoru tog lista, šok je više istorijski loš rezultat velikih partija – demohrišćana i socijaldemokrata – nego skok AfD koji se očekivao.
„Nacionalistički stavovi i bijesna naklapanja krcata kompleksima niže vrijednosti očito su mobilisala i glasače koji su do sada ostajali kod kuća da ovog puta zaokruže stranku Bjerna Hekea, čovjeka uvezenog sa Zapada. To je gorka greška u sistemu, ali to nije fenomen u cijeloj Njemačkoj već u jednoj od novih saveznih pokrajina“, dodaje list. „Nove“ savezne pokrajine su one koje su ranije bile u sastavu DDR-a.
Izlaznost, koju pominje list, zbilja je znatno skočila na 66 odsto što je velika vrijednost za pokrajinske izbore posebno na istoku zemlje.
„Ovo vidim kao jasnu potvrdu“, rekao je Ramelov. „Rezultat koji je ostvarila moja partija jasan je nalog da mi sastavimo vladu. I ja ću to prihvatiti“, rekao je Ramelov. On je najavio razgovore sa svima osim sa AfD.
Nordvest cajtung piše: „Pobijedili su rubovi političkog spektra. Trideset godina nakon ujedinjenja Njemačke, više od polovine ljudi u Tiringiji glasalo je za partije koje sanjaju promjenu sistema."
Međutim, koaliciona matematika je teža nego ikad. U lokalnom parlamentu od 90 mjesta će Ljevica imati 29, slijede AfD (22), CDU (21), SDP (8) te Zeleni (5) i FDP (5).
Sve stranke odbijaju saradnju sa AfD, a demohrišćani su nakon izbora još jednom odbili da sarađuju i sa Ljevicom. Ukoliko se ne predomisle, jedina nada da Ramelov može da skupi većinu je da se njegovoj stranci, socijaldemokratama i Zelenima pridruže liberali.
No, i liberali su ukazali na velike programske razlike koje ih dijele od Ljevice. Sve ukazuje da su male šanse da se vlada formira.
„Ljevičarski premijer ne može na duže staze da brani manjinsku vladu“, piše Manhajmer morgen. Ostaje samo opcija koja djeluje blesavo, ali bi imala stabilnu većinu: savez Ljevice i CDU."
List piše da, uprkos velikim razlikama te dvije stranke, razlike između demokratskih partija ne smiju biti označene etiketom kao „nepremostive“ ako je cijena previsoka. „Niko nema interesa za to da koalicija ne može da se sastavi ili da se ide na nove izbore koji bi dalje ojačali AfD. Posebna vremena traže posebna rješenja.“
„Jedna stranka bez kočnica ide u ekstrem – pa ni to ne koči njen uspon“, piše Nirnberger nahrihten o jačanju desničarske AfD. „To je alarm koji bi trebalo da podstakne sve demokrate na razmišljanje.I na neuobičajene eksperimente. Tako Tiringija postaje laboratorija stranačke demokratije koja prolazi kroz dramatične promjene."
„Radi se o tome koliko slobodarska, otvorena, šarena i pluralna ova zemlja želi da bude“, dodaje list.
priredio Nemanja Rujević