"Jugoistočna Evropa je ključna za stabilnost kontinenta"
25. februar 2020
Društvo za jugoistočnu Evropu je nevladina organizacija sa sjedištem u Minhenu. To je već dugi niz godina centralna institucija u Njemačkoj kada je riječ o promišljanju i analiziranju političkih, naučnih,ekonomskih i socijalnih zbivanja u tom dijelu Evrope. Društvo je osnovano 1952. i institucionalno je povezano s njemačkim Ministarstvom spoljnih poslova. Ovih dana, Društvo je izabralo novog predsjednika – nakon što je tu funkciju godinama obavljao njemački socijaldemokratski političar Gernot Erler, sada je izabran Manuel Sarrazin , član Bundestaga iz redova Zelenih.
DW: Upravo ste izabrani za novog predsjednika Društva za jugoistočnu Evropu (SOG). Šta Društvo može konkretno da napravi kada je riječ o regionu Zapadnog Balkana?
Manuel Sarrazin: Mislim da je Evropska unija svojim nedonošenjem odluke o započinjanju pregovora o članstvu sa Albanijom i Zapadnom Makedonijom prošlog avgusta doživjela ozbiljan pad svoje vjerodostojnosti u te dvije zemlje. Sada je uloga Njemačke da pokuša taj nastali manjak vjerodostojnosti da nadoknadi, da ga ponovo izgradi kroz jedan proaktivni i intenzivni angažman u regionu i da uputi jasne signale. Mislim da Društvo za jugoistočnu Evropu svojom ekspertizom i svojim političkim djelovanjem tu može da dâ važan doprinos.
Osim Sjeverne Makedonije i Albanije, tu su i druge zemlje Zapadnog Balkana koje zaslužuju pažnju. Šta recimo namjeravate da učinite u vezi sa Srbijom, gdje se u aprilu održavaju parlamentarni izbori?
SOG cijeli proces u regionu prati na konstruktivan i kritički način. Mi naravno sa zabrinutošću posmatramo to što su izbori u Srbiji suočeni s velikim unutrašnjepolitičkim izazovima. Gledamo u kojoj mjeri se poštuju demokratski standardi u vezi s izborima, bilo da je riječ o vladajućoj stranci, bilo da se radi o opoziciji.
Mislim da je važno da mi sa jedne strane pokušamo da održimo jasan angažman EU u vezi s procesom proširenja za čitav region, a istovremeno, mi trebalo jasno da stavimo do znanja da ne može da bude nikakvih popusta kada se radi o poglavljima 23 (pravosuđe i osnovna prava) i 24 (pravo, slobode, sigurnost).
Gregor Mayer je ovogodišnji dobitnik novinarske nagrade SOG kao „najvažniji hroničar podrivanja demokratije u Mađarskoj“. Poput Mađarske, i druge zemlje u tom regionu izložene su sličnim procesima podrivanja i sve većem populizmu. Kako SOG može da se suprotstavi tim procesima?
Mislim da je u zemljama poput Mađarske, ali recimo i u Turskoj, ispravno da se stavimo na stranu civilnog društva, novinara i aktivista koji su tamo pod veoma snažnim pritiskom. Naravno u različitom obimu, kada recimo upoređujemo Mađarsku i Tursku. Ali ipak, važno je da skrenemo pogled na tu situaciju, na aktere civilnog društva i na njihovu ulogu, i da mi u Njemačkoj budemo oni koji te ljude podržavaju.
Osim toga, važno je da vidimo kako možemo te procese da ojačamo, posebno u zemljama-članicama EU u kojima su te tendencije prisutne. To nije samo Mađarska, već su tu i druge zemlje regiona. Moramo da vidimo kako možemo tamo da ojačamo evropske procese, kako tamo možemo evropski da djelujemo.
Mislim da je ispravan stav njemačke vlade da tu treba da se pokrene proces nadgledanja poštovanja principa pravne države i to za sve zemlje EU, a ne da se ima utisak kako se gleda samo na neke države u nekim određenim regionima. Ali naravno da bi taj proces trebalo da vodi ka tome da se jasnim riječima označi situacija, recimo u Mađarskoj, Rumuniji ili Bugarskoj, kao i u drugim zemljama.
Uz to, baš me zanima u kojoj mjeri će odluka Evropskog suda u vezi sa Poljskom da utiče na procjenu mogućnosti da se utiče na druge zemlje, kao što su Mađarska, Rumunija ili Bugarska.
Uz uglednu novinarsku nagradu za izvještavanje na njemačkom jeziku iz regiona, SOG namjerava da ove godine po prvi put dodijeli nagradu i novinarima koji su u jugoistočnoj Evropi česti izloženim mnogim pritiscima – i da im tako pruži podršku.
Podrška novinarima u regionu, koji se zalažu za transparentnost, borbu protiv korupcije u klijentelizma, i koji su često pod pritiskom i izlažu se opasnosti, to je jedna od tema do koje nam je veoma stalo. Mi želimo da ovom novom nagradom za žurnalizam u regionu pošaljemo signal.
Manuel Sarrazin, poslanik Zelenih u Bundestagu, izabran je za novog predsjednika Društva za jugoistočnu Evropu (SOG). To je najvažnija njemačka institucija koja savjetuje političare u vezi s temema iz jugoistočne Evrope.