Rat u odijelima i privilegije
25. juli 2020
Skupština srpskog naroda, čiji je predsjednik bio Momčilo Krajišnik, koji je osuđen za ratne zločine, osnovana je 24. oktobra 1991. godine. 83 poslanika, koliko ih se povuklo nekoliko dana ranije iz Skupštine tadašnje Republike Bosne i Hercegovine, što je i sadašnji broj poslanika najvišeg zakonodavnog organa u RS, 30 godina kasnije traži naknadu za svoj rad u periodu od pet i po godina. U „paketu“ su i članovi tadašnje Vlade.
Sporazum su potpisali lideri parlamentanih stranaka sa prvim predsjednikom NSRS, Momčilom Krajišnikom prije par dana, a sudeći prema njegovoj izjavi koju je dao nakon potpisivanja, naknadu bi trebalo da dobije 114 bivših funkcionera, za šta bi se iz budžeta izdvojilo preko deset miliona maraka.
"Nastavak ratnog profiterstva"
Borci, građani, penzioneri ogročeni. Godinama traže svoja prava, borački dodatak je prije nekoliko godina smanjen, najavljuju se revizije boračkih rješenja i uopšte isplata po ovom osnovu a sa druge strane novac se daje funkcionerima, od kojih je dio svojim odlukama stigmatizovao cijeli narod.
Organizacija starješina VRS postavila pitanje pokretačima ove kako su je nazvali, nerazumne inicijative – ko će valorizovati pripadnicima VRS znoj, krv, suze za boravak u zemunicama skoro četiri godine. Ali nisu jedini.
„Zahtjev asocijacije takozvanih stvaralaca Republike Srpske je skandalozan i po mnogo čemu pokušaj nekih od njih da u miru nastave svoje ratno profiterstvo. Skandalozan je iz dva razloga: ako toliko vole RS kao što kažu, otkud to da žele od nje da naplate novac za njeno stvaranje, bez obzira što su neki od članova te organizacije ratnih devedesetih godina od siromaha postali milioneri? Drugo, otkud im pravo da sebe stavljaju iznad boraca Vojske RS koji su Srpsku takođe stvarali bez para, u opštem siromaštvu, a danas od RS primaju crkavicu dovoljnu tek za hljeb i so?! Ako je tačno da među poslanicima prvog saziva Narodne skupštine ima socijalnih slučajeva, njima treba pomoći isključivo kao i svakom socijalnom slučaju u RS. Ni marku manje, ni više“, kaže novinar iz Banjaluke, Slobodan Popadić iznenađen da je nekom palo na pamet da uopšte zatraži tako nešto.
Nagrađivanje ratnih zločina
Opravdanje Krajišnika, koji je osuđen za ratne zločine, za ovo nipodaštavanje cijele boračke populacije je što prema njegovim riječima, neki od tih funkcionera danas žive sa penzijom od 300 maraka, na šta mu je predsjednik Udruženja penzionera Republike Srpske, Rade Rakulj odgovorio „dobrodošli u Republiku Srpsku“, aludirajući na teško stanje ne samo boračke populacije već i penzionera koji su tada bili u ratu, a danas od penzije ne mogu ni lijekove da kupe.
Trenutno je u RS na evidenciji preko deset hiljada demobilisanih boraca bez posla, skoro dvije hiljade djece poginulih boraca i preko hiljadu ratnih vojnih invalida.
Za povratničku populaciju u Republiku Srpsku, radi se o nastavku nagrađivanja onih koji su činili ratne zločine, kaže potpredsjednik ovog bh. entiteta, Ramiz Salkić. On podsjeća da su ti ljudi od vrha RS dobili i najviša odlikovanja, što samo, kako kaže, govori o toj politici.
"Sada imamo situaciju da se želi kroz zakon dati finansijska satisfakcija svima onim koji su organizovali i podstrekivali, a vjerovatno i neki činili ratni zločin. Dakle to je kontinuitet politike koja zagovara veličanje ratnih zločinaca. S druge strane da ne govorimo o ogromnom finansijskom pritisku na budžet i što bi mi koji smo se vratili i plaćamo porez, plaćali to što je neko ubijao naše najmilije”, kaže Salkić.
Kada je pušten iz zatvora 2013. godine, gdje je odslužio kaznu za zločin protiv čovječnosti, Momčilo Krajišnik je planirao da se posveti poslu na benzinskoj pumpi na Palama. Međutim, stao je na čelo Asocijacije „Stvaraoci Republike Srpske“, koju finansira Vlada RS. Cilj ove, kako sebe nazivaju, nepolitičke organizacije je „zalaganje za ostvarivanje načela i principa na kojima je zasnovana Republika Srpska”.
Ratni neimari
„Dok su borci Vojske Republike Srpske stvarali i branili Republiku Srpsku, odlazeći od svojih kuća ostavljajući nezavršene poslove na polju, najveći broj poslanika gradio je svoja privatna carstva, vrijedna desetine pa i stotine milona maraka, koja se danas vode na rođacima i bliskim prijateljima u Republici Srpskoj, Srbiji i Crnoj Gori, a koji nažalost danas finansijskom moći kroje sudbinu tih malih ljudi –velikih heroja iz rata“, navodi se pored ostalog u saopštenju Organizacije starješina Vojske RS.
Ni Boračka organizacija nije zadovoljna ovim zahtjevom. Međutim, iako ima pojedinačnih osuda, vrh organizacije poručuje da se radi o „osjetljivom pitanju" kojem treba pristupiti sa posebnom pažnjom te da se radi moralnom pitanju.
Koketiranje i folklor
„Drugi problem u ovoj priči je opasno koketiranje svih političkih partija u RS sa tzv. stvaraocima. Ne zaboravimo i da je vlast u RS svojevremeno organizovala doček Momčilu Krajišniku u Banjaluci i Palama, iako su njegove prve riječi pri dolasku iz Haga bile "ja sam ipak ratni zločinac". SNSD je to radio u sklopu svoje politike preuzimanja nacionalnog folklora od SDS, a kasnije su to nastavili tako što su "stvaraocima" dali status udruženja od javnog interesa i stavili ih na budžet, a spekuliše se i o namještenim poslovima koje dobija privatna firma porodice Krajišnik“, kaže Popadić upozorivši da ukoliko se ovo dozvoli, da će to biti kraj Boračke organizacije.
„Ako demobilisani borci dozvole da se tzv. stvaraocima obezbjede plate za vrijeme rata, biće to definitivan kraj Boračke organizacije kao sile koja okuplja istinske stvaraoce RS, borci će i zvanično biti prinuđeni da se stide činjenice da su stvorili takvu Republiku Srpsku, a njihovo mjesto u društvu popuniće samozvani borci i stvaraoci po mjeri aktuelne politike“, kaže Popadić.
I prije nekoliko godina pokrenuta je inicijativa da se poslanicima prvog saziva dodijeli mjesečna naknada u iznosu od 600 evra, čemu su se usprotivila boračka udruženja. Incijativu je predložio Milorad Dodik, koji je inače bio jedan od poslanika prvog saziva Narodne skupštine RS.
Inače, nekadašnja predsjednica Republike Srpske Biljana Plavšić, koja je pred Haškim sudom osuđena za genocid i ratne zločine, i tada je nazvala nemoralnim zahtjev članova Asocijacije “Stvaraoci RS” da se poslanicima prvog saziva Narodne skupštine RS iz budžeta izdvoji novac za plate u periodu od pet i po godina.
Među potpisnicima sporazuma su osim Milorada Dodika (SNSD), i Mirko Šarović (SDS), Nenad Nešić (DNS) i Petar Đokić (SP).