1. Idi na sadržaj
  2. Idi na glavnu navigaciju
  3. Idi na ostale ponude DW-a

Putin isključio pandemiju

4. mart 2022

Dvije godine od prve zaraze koronom na Balkanu, pandemiju više niko ne spominje. Broj smrtnih slučajeva popeo se iznad 15.000. BiH je tako u samom vrhu po stopi smrtnosti u Evropi, a na začelje po broju vakcinisanih.

https://p.dw.com/p/47lHu
Bosnien und Herzegowina | Corona ausradiert?
Foto: Dragan Maksimovic

Petog marta 2020. godine, zatvorena je jedna osnovna škola u Banjaluci i izvršena njena kompletna dezinfekcija. Razlog je bio potencijalno zaražen učenik virusom korona, čiji je otac bio pozitivan, nakon što se vratio iz Italije. Svi medicinski, politički i javni kapaciteti su stavljeni u stanje pripravnosti, spremale su se mjere, kojima bi se odgovorilo na pandemiju, koja je tada po svijetu odnosila na stotine života dnevno. Te godine, na Univerzitetsko- kliničkom centru u Banjaluci, broj redovnih hirurških zahvata drastično se smanjio, s obzirom da su skoro svi medicinski kapaciteti bili preusmjereni u kovid odjeljenja.

- pročitajte i ovo:  BiH: Ko se još (ne)boji korone?!

Manji broj operacija

Poređenja radi, 2019. godine u ovoj zdravstvenoj ustanovi, koja je najveća u bh. entitetu Republici Srpskoj, izvršeno je 20.857 oparativnih zahvata, dok je dvije godine kasnije, taj broj pao na 13.876. Podatke za 2020. godinu nismo dobili, ali je pretpostavka da ih je bilo upola manje, s obzirom da se radi o periodu kada su mjere bile "najoštrije”.

"Trenutno su u našoj ustanovi u funkciji 4 covid odjeljenja. Ambulante UKC Republike Srpske trenutno rade punim kapacitetom i nema ograničenja u vezi sa prijemom pacijenata na hospitalno liječenje”, rekli su nam u UKC-u, ističući da su tokom perioda od dvije godine, vršili stalnu reorganizaciu, kako bi odgovorili potrebnim zahtjevima.

Supermarketi na početku pandemije su bili kao pred rat: gotovo ispražnjeni
Supermarketi na početku pandemije su bili kao pred rat: gotovo ispražnjeniFoto: Dragan Maksimovic

I dok u Evropi, zemlja za zemljom ukida mjere i najavljuje potpuno otvaranje, u BiH, iako se tu može svrstati i susjedna Srbija, mjera gotovo da nije bilo, osim na papiru. Nošenje maski (koje je još obavezno u RS, dok je Federacija BiH po tom pitanju izdala preporuku), rukavica, policijski čas… sve je to tumačio kako je ko htio. Tako je i danas.

"Pa jel normalno da mi traže masku u prodavnici, da stojim u redu ispred banke a da su bukvalno svako veče, svi ugostiteljki objekti puni, bez ikakvog ograničenja. Kao da živimo u zoni sumraka. Ili smo mi najpametniji bili u cijelom svijetu, što je teško povjerovati, ili smo toliko glupi bili da ništa nismo mogli kontrolisati”, kaže Goran iz Banjaluke, dok čeka u redu ispred jedne banke.

Vjerovatno, ni jedno ni drugo. Većina javnosti, uključujući i onu stručnu, smatra da vlast nije imala kapacitet da se izbori sa pandemijom, pa se kockala sa životima građana, koje je na sreću završilo smirivanjem epidemiološke situacije. Sa druge strane, ekonomija pomenutih zemalja nije mogla da izdrži zatvaranje, kao što je to uradila većina evropskih, pa su mjere ostale mrtvo slovo na papiru.

Retraumatizacija

Ono, što je ostalo, je narušeno mentalno zdravlje. Struka kaže da se rezultati pandemije u tom smislu još sabiraju a ono što je sigurno, je ogroman uticaj na sve uzraste. Sve je više onih koji traže stručnu pomoć, kaže psiholog Tamara Todorović.

"Određen broj ljudi se javljao za pomoć, tamo gdje je kovid bio okidač nekih disfunkcionalnih obrazaca u porodici, a kod nekih je bilo učestalo korištenje psihoaktivnih supstanci. Sve zavisi kako je ko cijelu tu situaciju tokom pandemije podnosio”, kaže Todorović, navodeći da su najviše poziva za pomoć imali u periodima najoštrijih mjera i najvećeg broja zaraženih.

Osnovna škola Branko Ćopić u Banjaluci: Tamošnji učenik bio je prvi potencijalni prenosilac virusa, pošto se njegov otac vratio zaražen iz Italije
Osnovna škola Branko Ćopić u Banjaluci: Tamošnji učenik bio je prvi potencijalni prenosilac virusa, pošto se njegov otac vratio zaražen iz Italije Foto: Dragan Maksimovic

"Pravićemo u istraživanjima i paralele sa ratom i sa velikim poplavama iz 2014. Jeste, mi možemo izvući tu snagu iz tog ranijeg perioda, ali smo sa druge strane i retraumatizovani. Jer je recimo poslije poplava, korona nekim ljudima bila okidač za pogoršanje mentalnog zdravlja”, zaključuje Todorović.

Slobodno kretanje zaraženih

Federcija BiH, ukinula je prije nekoliko dana obavezu nošenja maski na otvorenom i zatvorenom, iako se ona nikada nije poštovala na otvorenom, niti su se te mjere sprovodile od strane inspektora. U RS još je na snazi odluka o obaveznom nošenju maski u zatvorenom prostoru, ali ni nju gotovo niko ne poštuje. Jedini apsurd u svemu ovom je obaveza nošenja maski u školama, za šta niko više ne traži objašnjenje, s obzirom da je na desetine djece pozitivno na virus korone, a škole rade normalno.

"Ugostiteljski objekti nastavljaju rad bez ograničenja (I do sada su u praksi radili gotovo bez ograničenja op.a) , uz obaveznu distancu od dva metra između stolova. Isto to vrijedi i za ustanove, poput kina i pozorišta, koji se vraćaju u rad uz distancu od dva metra. Kafane koje imaju muziku uživo i noćni klubovi, u kojima se okuplja više od 300 osoba, trebaju se pridržavati pravila "vakcinisan – prebolio – testiran”, naveli su iz Kriznog štaba Federacije.

Prema posljednjim podacima, u BiH nije vakcinisano ni 30 odsto stanovništva, a stvarni broj osoba, koje su preboljele kovid, nije poznat. Smatra se da je dobar broj stanovnika krio zarazu, kako bi izbjegao izolaciju od 14 dana.

Jedinica žandarmerije sa dugim cijevima na praznim ulicama Banjaluke nakon izbijanja pandemije
Jedinica žandarmerije sa dugim cijevima na praznim ulicama Banjaluke nakon izbijanja pandemijeFoto: Dragan Maksimovic

Propalo pola miliona vakcina

Sa druge strane, samo u RS propalo je je ukupno 462 hiljade doza vakcina, od čega najviše onih proizvođača Astra Zeneca. Neki građani više i ne razmišljaju o vakcinaciji.

"Kakva vakcinacija, vidiš da niko više ne priča o tome”, "Vakcinisao sam se zbog putovanja, inače ne bih”, "Ne. Ne planiram da se vakcinišem. Sve je prevara, vidiš da je neko ugasio prekidač za koronu. Vjerovatno Putin”, kažu stanovnici Banjaluke.

U smanjenju napetosti u vezi sa pandemijom, tek ponekad se neko u medijskim izvještajima prisjeti afere respiratori u Federaciji BiH, za šta se tereti aktuelni premijer ovog entiteta, Fadil Novalić. Slična je situacija i u drugom entitetu, gdje je gotovo u zaborav pala afera kiseonik, nabavka maski i testova, kao i pokretnih bolnica i druge opreme.

Brojevi neumoljivi, niko ne reaguje

Za period od dvije godine, u BiH je registrovano nešto više od 370 hiljada slučajeva zaraze virusom korona, od 1,7 miliona testiranih građana. Broj smrtnih slučajeva popeo se iznad 15 hiljada, što BiH stavlja u sam vrh po stopi smrtnosti u Evropi. Ova zemlja je pak na začelju po broju vakcinisanih. Uzroci tako visoke smrtnosti, od kojih bi neki mogli bitipovezani sa blagim mjerama ali i drugim faktorima, poput korištenja respiratora sumnjivog kvaliteta i kiseonika, tek treba da se ispitaju.

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu