Prva velika iznenađenja na izborima za Evropski parlament

Antievropska stranka desnog populiste i protivnika islama, Geerta Wildersa, na izborima za Evropski parlament je na veliko iznenađenje pretrpjela veliki poraz. Prema rezultatima ispitivanja javnog mnjenja, koje je nakon zatvaranja birališta objavila holandska televizija, „Partija za slobodu“ (PVV) je sa 12,2 posto osvojenih glasova pala na četvrto mjesto. Ukoliko budu potvrđeni ovi rezultati PVV će imati samo tri od 26 poslanika u Evropskom parlamentu, koliko pripada Holandiji. Do sada je ova partija imala pet poslanika. Rezultati izbora će biti objavljeni u nedjelju (25.5) kada se i zvanično završavaju izbori za Evropski parlament.

Proevropski pobjednici

Veliki dobitnik na izborima je proevropska liberalna partija D66 koja je sa 15,6 posto glasova birača ispred Demokršćana koji su osvojili 15,2 posto glasova. Desnoliberalna vladajuća partija VVD je sa 12,3 posto glasova birača na trećem mjestu. Njen koalicioni partner Socijaldemokratska partija je izgubila skoro tri posto glasova birača. Osvojila je 10 posto. Izlaznost na izbore je bila oko 37 posto što je slično i na prošlim izborima za Evropski parlament, održanim prije pet godina.

Desničari u porastu

Prema rezultatima istraživanja javnog mnijenja i analizama stručnjaka na izborima za Evropski parlament se može očekivati uspjeh kritičara EU i desničarskih stranaka. Neke ankete predviđaju da će desni populisti imati više od 100 od ukupno 751 poslaničkog mjesta koliko ima Evropski parlament. U novembru su Wilders i desnoekstremni „Front Nacional“ iz Francuske ušli u alijansu i najavili osnivanje saveza sa svim desničarskim grupama u EU.

Izbori za Evropski parlament su održani i u Velikoj Britaniji koja je tradicionalno kritički nastrojena prema EU. Međutim, Britanci sinoć nisu objavili nikakve rezultate ispitivanja javnog mnijenja. Prema rezultatima ispitivanja javnog mnijenja objavljenim prije izbora, vodili su protivnici EU iz partije UKIP (Stranka nezavisnosti Velike Britanije), dok su iza njih bili Laburisti i konzervativci premijera Davida Camerona.

Drugi najveći izbori u svijetu

Na izborima u 28 zemalja članica EU pravo glasa ima oko 400 miliona ljudi. Oni bi trebali donijeti odluku, koje partije će biti zastupljene u Evropskom parlamentu. Poslije parlamentarnih izbora u Indiji su izbori za Evropski parlament drugi po veličini demokratski izbori u svijetu. Najveći broj građana EU, među njima i Nijemci, glasaće u nedjelju (25.5). Prema jednoj od presuda Njemačkog ustavnog suda, u Njemačkoj prvi put nema izbornog cenzusa tako da u Evropski parlament mogu ući i kandidati manjih stranaka.

Velike stranke, koje imaju slična politička opredjeljenja, su prvi put imenovale jedinstvenog kandidata na mjesto predsjednika Evropske komisije. Evropska narodna partija, kojoj pripadaju i njemačke partije CDU i CSU, za predsjednika Evropske komisije su kandidovale bivšeg premijera Luxembura i šefa eurogrupe, Jean-Clauda Junckera. Kandidat evropskih socijaldemokrata je predsjednik Evropskog parlamenta Martin Schulz.