Početak kraja Bašara al Asada?

Savjet bezbjednosti je u srijedu (18.07.) trebalo da glasa o rezoluciji o Siriji – kako konsenzusa nije bilo, glasanje je prebačeno za četvrtak (19.07.). Zapadne sile još uvijek nisu pridobile na svoju stranu Moskvu te stoga oštrije sankcije i moguća upotreba sile nisu izvjesne. Generalni sekretar UN-a Ban Ki Mun osudio je bombaški napad, ali je tražio od Savjeta bezbjednosti da konačno reaguje. Rezolucijom, koju se predložile Francuska, SAD, Njemačka, Portugal i Velika Britanija predviđa se uvođenje ekonomskih i diplomatskih sankcija, uključujući i mogućnost upotrebe sile, ukoliko sirijska vojska ne prestane da koristi teško naoružanje protiv opozicije.

„Teroristički akt“

U međuvremenu, režim u Damasku je podignut na noge. U srijedu je u zgradi Državne bezbjednosti u centru glavnog grada bomba usmrtila tri visoka zvaničnika režima. Pretpostavlja se da je jedan telohranitelj prokrijumčario eksploziv u zgradu. U samoubilačkom napadu ubijeni su zet sirijskog predsjednika Bašara al Asada, Asef Šavkat, ministar odbrane Daud Radžha i njegov prethodnik Hasan Turkomani. Nekoliko predstavnika sirijskih vlasti je povrijeđeno. Prema izvještajima agencija, Asad nije prisustvovao sjednici.

Sirijski režim govori o „terorističkom aktu“. „Ovaj napad, i sve što se desilo, jeste akt ubistva, egzekucije i sabotaže. Politička, moralna i pravna odgovornost direktno je na državama Arapa i Zapada, kao i na njihovim tajnim službama i špijunima“, kaže sirijski ministar za informisanje Omran Zoabi.

Režim demoralisan?

Nasuprot režimu, sirijski pobunjenici već vide početak kraja sirijskog predsjednika Bašara al Asada. „Asadov režim je demoralisan. Suočeni smo sa nestabilnim režimom koji ne zna šta mu je činiti. Jer ljudi koji su izvršavali njegova naređenja, ubijali ljude, činili masakre, sada su i sami ubijeni“, kaže Mahmud Osman iz opozicionog Nacionalnog savjeta. U Bijeloj kući takođe smatraju da ubistvo tri visoka zvaničnika označava početak kraja Asada. Portparol Baraka Obame izjavio je u Vašingtonu da Bašar al Asad gubi kontrolu i da ima sve manje prostora za manevrisanje.

Odgovornost za napad su preuzeli „Slobodna sirijska vojska“ ali i islamistička pobunjenička grupa „Liva al Islam“. Već u srijedu popodne imenovan je novi ministar odbrane Džasim al Fredž. On potiče iz provincije Hama, uporišta Asadovih protivnika. Na internetu su se u međuvremenu pojavili video snimci koji prikazuju nove sukobe u Damasku. Situacija se zaoštrava, ali režim se još uvijek bori svim sredstvima.

Robert Fisk, jedan od renomiranih stručnjaka za Bliski istok, u napadu vidi klasičan primjer za okončanje jednog režima. „Ili važni ljudi dezertiraju ili budu eliminisani. To je iznenađujući događaj u pokušaju slamanja moći Asadovog režima, otkako je počela ova duga i strašna tragedija u Siriji. Smrt Asadovog zeta mora da je udarac za predsjednika, jer ona direktno pogađa srce režima“, rekao je Frisk za Al Džaziru.

Autori: Ivana Ivanović / Peter Štefe / Kristina Kifner

Odg. urednica: Zorica Ilić