Oružani sukob u Etiopiji
29. novembar 2020
Vojska Etiopije je sinoć objavila da je uspostavila punu kontrolu nad Mekeleom, glavnim gradom regiona Tigraj. Prethodno je televizija Tigraja javila da je Mekele, grad sa 500.000 stanovnika, teško bombardovan, nekoliko sati nakon što je vojska Etiopije započela ofanzivu na tu oblast u najnovijem pokušaju da uhapsi pobunjene lidere regiona.
Premijer Etiopije Abij Ahmed rekao je da su vladine snage ušle u Mekele ali da nevini civili nisu bili meta. On nije rekao ništa o eventualnom hapšenju bilo kog lidera Oslobodilačkog fronta naroda Tigraja (TPLF) koji vlada regionom.
Tvrdnje zaraćenih strana teško je provjeriti zbog prekida komunikacije u regionu sa šest miliona ljudi.
Ujedinjene nacije su saopštile da su neki stanovnici Mekelea pobjegli dok su se tenkovi približavali nakon što je istekao 72-časovni Ahmedov ultimatum liderima TPLF da se predaju.
Destine hiljada Izbjeglica
Visoki komesarijat UN za izbjeglice (UNHCR) saopštio je da više od 40.000 izbjeglica iz Etiopije već stiglo u Sudan od 10. novembra bježeći od ofanzive vladinih snaga u regionu Tigraj, saopštio je UNHCR. Skoro polovina izbeglica su deca do 17 godina.
Agencija UN je navela da dnevno u Sudan pređe više od 3.000 ljudi i dodala da bi u narednih nekoliko mjeseci broj izbjeglica mogao da bude do 100.000 ukoliko ne prestanu sukobi.
Oko 100.000 izbeglica je iz Eritreje premješteno u logore na sjeveru Tigraja.
Dok Ahmedova vlada odbija pozive iz inostranstva da započne dijalog s liderima Tigraja, taj region klizi u humanitarnu katastrofu pošto zalihe hrane, goriva i medicinske opreme nestaju, putevi su blokirani, a aerodromi zatvoreni.
Premijer ne želi pomoć sa strane
Etiopski premijer Abij Ahmed je odbacio međunarodne pozive na dijalog da se zaustave borbe u regionu Tigraj, nazivajući ih miješanjem u unutrašnje stvari i rekao da će njegova zemlja sama da se nosi sa tim sukobom.
„Etiopija cijeni dobronamjernu zabrinutost prijatelja, ali mi odbacujemo svako miješanje u naše unutrašnje stvari", saopšteno je iz kabineta etiopskog premijera Abija Ahmeda neposredno pre isteka njegovog 72-časovnog ultimatuma regionalnim vođama Tigraja da se predaju.
„Međunarodna zajednica treba da bude po strani dok vlada Etiopije ne podnese molbu za pomoć zajednici država. S poštovanjem pozivamo međunarodnu zajednicu da se uzdrži od bilo kakvih neželjenih i nezakonitih činova mešanja", navodi se u saoštenju.
Tenzije traju mjesecima
Premijer Ahmed je 4. novembra poslao saveznu vojsku u napad na Tigraj poslije višemjesečnih rastućih tenzija.
Centralna vlada i vlast regiona jedna drugu smatraju „ilegalnom", što je rezultat sukoba premijera Etiopije Abija Ahmeda, pripadnika većinskog naroda Oromo i dobitnika Nobelove nagrade za mir 2019, i rukovodstva Tigraja, ljudi koji su nekada predvodili koaliciju vladajuću u Etiopiji.
U Tigraju živi šest miliona ljudi, pet odsto od 110 miliona stanovnika Etiopije. ali već dugo imaju značajan uticaj u zemlji. Front za oslobođenje naroda Tigraja je dominirao politikom Etiopije i snagama bezbijednosti od 1991. do 2018. Izborom Abija Ahmeda za premijera njihova moć je oslabila.
Prije oko dva mjeseca, TPLF je organizovao regionalne izbore, koje je centralna Valda odbila. Stručnjaci te izbore vide kao glavni pokretač trenutnog sukoba.
Generalni direktor SZO
Generalni direktor Svjetske zdravstvene organizacije, Etiopljanin Tedros Adhanom Gebrejesus porijeklom iz Tigraja, demantovao je optužbe vojske Etiopije da je na strani pobunjenika iz tog regiona.
„Neki izvještaji sugerišu da sam se zauzeo za jednu stranu u toj situaciji. To nije istina i želim da kažem da sam samo na jednoj strani - strani mira", naveo je on na Tviteru.
Generalštab vojske Etiopije optužio prethodno optužio direktora Svetske zdravstvene organizacije (SZO) da se zalaže za region Tigraja čije se snage bore protiv vojske i da pokušava da za njih dobije oružje.
Gebrejesus je bio ministar zdravlja Etiopije od 2005. do 2012. kada je na vlasti bio predstavnik Tigraja.
Masakr 9. novembra
Najmanje 600 ljudi ubijeno je u „užasnom masakru" koji su počinili 9. novembra separatisti u regionu Tigraj u mjestu Mai Kadra, saopštila je etiopska Komisija za ljudska prava. Ta komisija, koja važi za nezavisni organ ali je direktora Danijela Bekelea imenovao premijer Etiopije Abij Ahmed, optužila je neformalnu grupu mladih Tigrajaca i snage tog regiona da su odgovorni za „pokolj" sezonskih radnika na tom području, a koji nisu porijeklom iz Tigraja.
Komisija je u svom izvještaju navela da se poziva na svjedočenja na licu mesta dodajući da je sahrana tih ljudi trajala tri dana. UN su zatražile nezavisnu istragu kako bi se utvrdilo šta se tačno dogodilo u tom mjestu 9. novembra.
Međunarodna organizacija Amnesti internešenal već je ranije navela da je vjerovatno nekoliko stotina civila ubijeno 9. novembra u mjestu Mai Kadra. Smatra se da je to najgore zvjerstvo počinjeno od početka vojne operacije na tom području.
dr,ap,afp,dpa