Njemačka se pribojava da će u Francuskoj pobijediti Le Pen

U ljetnom intervjuu za Prvi program njemačke televizije (ARD) njemački kancelar Olaf Scholz je rekao: „Zabrinut sam zbog izbora u Francuskoj“. Dodao je da se nada da će partije koje ne predvodi Le Pen biti uspješne. A francuska fudbalska zvijezda Kylian Mbappé upozorava da ekstremisti kucaju „na kapije moći“.

Desničarsko-nacionalističko Nacionalno okupljanje, koje predvodi Marine Le Pen, prema anketama ima dobre izglede da na predstojećim parlamentarnim izborima 30. juna i 7. jula postane najsnažnija partija u zemlji. Na drugom mjestu je ljevičarski savez Novi narodni front, a liberalni blok aktuelnog predsjednika Emmanuela Macrona tek je na trećem mjestu. Macron je nakon teškog poraza svoje partije na izborima za Evropski parlament početkom juna raspisao vanredne izbore. Na izborima za Evropski parlament Nacionalno okupljanje u Francuskoj dobilo je najviše glasova.

Macron upozorava na mogući građanski rat

Macronove pristalice u zemlji i inostranstvu sada se pribojavaju da je raspisivanje izbora bila greška i da će se nastaviti uspon Nacionalnog okupljanja. Macron svakako namjerava ostati predsjednik države, i isključio je podnošenje ostavke, jer se u Francuskoj predsjednik na posebnim izborima direktno bira. Ali njegov manevarski prostor će u budućnosti biti mnogo manji. Moglo bi se desiti da mora sarađivati s predsjednikom Nacionalnog okupljanja Jordanom Bardellom, ako on postane novi premijer.

Ako ekstremna ljevica i desnica budu imali sličnu snagu, parlament bi mogao biti blokiran. Macron je zbog ekstremne polarizacije čak upozorio na mogućnost građanskog rata.

Veliki potencijal za sukobe s Berlinom

A njemačko-francuski odnosi? Bardella je uoči izbora rekao da on kao premijer najprije ništa ne bi mijenjao u odnosu prema Berlinu. Stručnjakinja za Francusku u berlinskoj Fondaciji nauka i politika smatra da takve izjave imaju cilj da umire. Nacionalno okupljanje se do sada izjašnjavalo „veoma kritički prema Njemačkoj, povremeno čak i netrpeljivo, prebacivali su Macronu da je francuske interese prodao Njemačkoj, i najavili su da će to popraviti kada dođu na vlast“. Bardella bi zadržao projekte njemačko-francuskog tenka i aviona, mada predizborni program njegove stranke predviđa ukidanje tog projekta.

Direktor Njemačko-francuskog instituta u Ludwigsburgu Marc Ringel smatra da bi pobjeda ove političke opcije u Francuskoj donijela probleme za bilateralne odnose. Za njemačku vladu bi se prema njemu postavilo praktično pitanje: „Ko bi bila osoba za kontakt, kada nema kontakta s Nacionalnim okupljanjem? A potom, naravno, i pitanje da li bi se francuska vlada držala bilateralnih sporazuma? Politički bi to donijelo nesigurnost“.

Potencijalni konflikt s Berlinom zapisan je u nekim tačkama predizbornog programa Nacionalnog okupljanja – smanjenje francuskog doprinosa budžetu Evropske unije, istupanje iz zajedničkog tržišta električne energije, raskid sporazuma o migracijama ili ograničavanje slobode putovanja za osobe koje nisu državljani Evropske unije. Naravno, upitno je da li bi se takvi planovi stvarno sproveli. I francuska pomoć Ukrajini mogla bi biti smanjena.

„Protivpožarni zid" je u Francuskoj pao

Šta je uzrok uspona ove stranke? Marc Ringel navodi, između ostalog, „opću frustraciju stanovništva zbog politike i sve veći osjećaj zanemarenosti, a taj osjećaj je Nacionalno okupljanje znalo vješto iskoristiti“. Pored tema migracija i unutrašnje sigurnosti, ova partija se sve više okreće i ekonomskim i socijalnim temama. Tako je stranka obećala smanjenje poreza na dodatu vrijednost s 20 na 5,5 posto.

Marine Le Pen godinama radi na desatanizaciji svoje partije. Njen otac Jean-Marie Le Pen nekada je relativizirao Holokaust i tako izolirao stranku od širih biračkih masa. Marine Le Pen ga je izbacila iz partije.

Nacionalno okupljanje se predstavlja kao politička snaga spremna na kompromise. „Protivpožarni zid“ kojim su demohrišćani u Njemačkoj izolovali Alternativu za Njemačku odbijajući kontakte i saradnju s njom, u Francuskoj više ne postoji prema Nacionalnom okupljanju. Od 2022. to je najveća opoziciona stranka u francuskom parlamentu.

Predsjednikov blok je donio niz zakona uz podršku Nacionalnog okupljanja. Primjer za to je zakon koji pooštrava pravila za useljavanje u zemlju. „U Francuskoj je Nacionalno okupljanje mnogo više zauzdano nego Alternativa za Njemačku u Njemačkoj“, kaže Ronja Kempin. „Ta stranka potpuno odbacuje etnički nacionalizam“. Marine Le Pen se distancirala i od Alternative za Njemačku i odbija svaki oblik saradnje s njom u Evropskom parlamentu.

Cilj Nacionalnog okupljanja je predsjednica države Marine Le Pen

Šef stranke Jordan Bardella posmatra mjesto premijera samo kao etapni cilj svoje stranke. Na predsjedničkim izborima 2027., na kojima se Macron više ne može kandidirati, trebala bi se opet kandidirati Marine Le Pen i pobijediti.

Ronja Kempin smatra „da bismo u tom slučaju imali zaista drugačiju Evropu“. Marine Le Pen je doduše naučila dosta iz prethodnih poraza, pa odavno ne zastupa politiku istupanja iz Evropske unije ili ukidanja eura. Marc Ringel smatra da bi Le Pen „slično kao i Giorgia Meloni u Italiji ostala u EU, pokušavajući je preurediti iznutra, da je potkopa i preuredi po svojim željama“.

Neugodno pitanje za njemačku Vladu

Nakon francuskih parlamentarnih izbora, njemačka Vlada mogla bi biti suočena s neugodnim pitanjem. I ljevičari i desničari u slučaju pobjede najavljuju veće državne izdatke. „Francuska je finansijski već saterana uza zid, ima ekstremno visoko zaduženje, a finansijska tržišta su već nervozna“, kaže Ronja Kempin i dodaje da Evropi može zaprijetiti kriza državnih dugova kao prije 15 godina.

Ona kaže da bi to Njemačku suočilo s neugodnim pitanjem kako da se postavi: „Hoćemo li se upustiti u to, da na primjer, ponovo razmislimo o jemstvu dugova u Evropskoj uniji u nadi da će to učiniti bauk Nacionalnog okupljanja nemogućim već 2027?“ Njemačka Vlada se do sada ne izjašnjava o svojim planovima.

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu