„Nacionalizam je adut Vučića i Đukanovića“
13. mart 2020
„Predsjednik Crne Gore Milo Đukanović teško da je očekivao takvu istrajnost od svojih protivnika. Već skoro tri mjeseca, u Podgorici i u drugim gradovima, protiv novog zakona o vjerama demonstrira hiljade ljudi – svakog četvrtka i subote. Ima dana kada desetine hiljada ljudi učestvuje na mirnim litijama, koje uglavnom predvode crkveni zvaničnici", piše Noje cirher cajtung.
Švajcarski list potom objašnjava o kakvom se zakonu radi, i kakva je vjerska struktura Crne Gore: „Mala država na Jadranu ima nešto više od 600.000. stanovnika. Oko 70 odsto njih pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi. Pored islama, koji tamo ispovijeda oko petina građana, postoji i mala katolička manjina. Ima i sljedbenika Crnogorske pravoslavne crkve osnovane 1993, ali nikad priznate kanonskim pravom".
Spor koji prevazilazi religiju
„Iako se čini da su u polemici crkvena pitanja u prvom planu, spor prevazilazi religiju i baca svjetlo na složen odnos Crne Gore sa Srbijom", piše Noje cirher cajtung. „Veze dvije zemlje tradicionalno su bliske. Crna Gora je tek 2006. nakon referenduma i sa vrlo tijesnom većinom izašla iz konfederacije sa Srbijom. Pored toga, oko 40 procenata građana Crne Gore etnički se smatraju Srbima."
„Politička elita oko Đukanovića, koji je u Crnoj Gori već tri decenije na vlasti, trudi se da se ogradi od Srbije kako bi ojačala svoje pozicije. To podrazumijeva rekonstituciju sopstvene nacionalne crkve i stvaranje crnogorskog jezika – mada je razlika od srpskog manja nego između dva njemačko-švajcarska dijalekta. Takođe, na veliko nezadovoljstvo Srbije i velikodostojnika Srpske pravoslavne crkve, Podgorica je priznala nezavisnost Kosova."
Pogoršanje odnosa između Podgorice i Beograda
„Poslednjih nedjelja, u jeku protesta, odnosi između Podgorice i Beograda su se pogoršali. Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić rekao je da će njegova zemlja pomoći Srpskoj pravoslavnoj crkvi u Crnoj Gori. Mediji bliski vladi su pisali o prijetnji kojoj su izloženi pravoslavlje, ali i Srbi i njihova kultura u Crnoj Gori."
„S druge strane, u Podgorici se povećava pritisak na Srpsku pravoslavnu crkvu i sada se govori o zaostalom porezu. Komentatori to porede sa alarmantnim izvještajima iz Srbije i intelektualnom naoružanju pod Miloševićem, što je prethodilo ratovima na Kosovu i Bosni. Beograd opet pokušava da Podgoricu uzme pod svoje i za to ima podršku iz Moskve, kojoj je ulazak Crne Gore u NATO uvijek bio trn u oku", piše švajcarski list.
Instrumentalizacija sukoba
Na kraju, Noje cirher cajtung se poziva na novinarku i aktivistkinju Milku Tadić koja kaže da „ipak ne vjeruje da bi spor mogao da dovede do ozbiljnog bezbjednosnog problema između dvije države. Ona kaže da je raspoloženje sasvim drugačije od devedesetih u vrijeme Miloševića i njegovih velikosrpskih ambicija. Prije se stiče utisak da obje strane instrumentalizuju sukob. U Srbiji i Crna Gora ove godine su izbori", piše švajcarski dnevnik.
„U obje zemlje je 2019. bilo velikih demonstracija protiv autoritarnog stila vlasti i nazadovanja po pitanju vladavine zakona i slobode medija. Osim aduta nacionalizma, Vučić i Đukanović jedva da imaju šta da ponude svom stanovništvu. Spor je ipak opasan za Crnu Goru, jer prijeti da trajno podijeli zemlju", zaključuje autor Noje cirher cajtunga Folker Pabst.
Priredila Dijana Roščić