Kriza u Makedoniji

„„Opšta amnestija za sve političare umiješane u skandal sa korupcijom i prisluškivanjem izazvala je proteste“, prenosi najveća njemačka agencija dpa o događajima u Skoplju. „Opozicija prebacuje predsjedniku Đorđu Ivanovu da je amnestijom još zaoštrio političku krizu u zemlji. Ivanov je naveo da je time želio da primiri stanje pred planirane izbore. Demonstranti su obasuli njegovo sjedište kamenicama i jajima. Amnestija podriva pravnu državu i stavlja van snage sporazum o normalizaciji koji je Skoplje ispregovaralo sa EU i SAD. Komesar EU za proširenje Johanes Han je u saopštenju kritikovao korak kao nespojiv sa njegovim shvatanjem prava.“

O amnestiji i sukobima izvještava i bečki list Standard pod naslovom „Protesti protiv predsjednika fikusa“ – tako, naime, kritičari zovu inače inertnog Ivanova koji je posljednjim potezom zaoštrio frontove u maloj balkanskoj zemlji. „Predsjednik koji podržava vladajuću kliku okupljenu oko Nikole Gruevskog, šefa konzervativne VMRO-DPMNE, svojom je odlukom direktno napao Specijalno tužilaštvo koje je prošle godine osnovano na pritisak EU. Ono bi trebalo da ispita brojne postupke režima, poput ilegalnog prisluškivanja 20.000 građana, zloupotrebu funkcija u pravosuđu i policiji kao i izbornu prevaru.“

Dalje se navodi objašnjenje Ivanova koji je paušalnom amnestijom navodno htio da okonča političku krizu za koju kaže da je „nametnuta spolja“. Šef socijaldemokratske opozicije Zoran Zaev smatra da je predsjednik ovime postao „direktan saučesnik kriminalnog udruženja protiv Makedonije“. Standard tumači da je čitav proces demokratizacije ugrožen ukoliko se minira rad Specijalnog tužilaštva koje ispituje i postupke bivših ministara poput Gordane Jankulovske koja je vodila resor unutrašnjih poslova.

Nakon ovog poteza postoje sumnje da će izbori planirani za 5. jun uopšte biti slobodni i pošteni, piše bečki list. „Socijaldemokratska opozicija – suočena sa, prema anketama, niskom podrškom – možda će potpuno bojkotovati izbore jer birački spisak, kako tvrdi, do tada neće biti aktuelizovan. Na spisku se zaista nalazi oko 100.000 nepostojećih birača.“

Standard je temi takođe posvetio kratki komentar dopisnice Adelhajd Velfl koja smatra da je Ivanov svojim potezom otkrio pravo lice režima, koji ne poštuje pravnu državu te partije VMRO-DPMNE koja vlada „besramno i autoritarno“, ali takođe da je ta partija počela da paniči zbog osnivanja Specijalnog tužilaštva. „Za EU i SAD u pitanju je njihov važan eksperiment demokratizacije na Balkanu. Poslije izbora je trebalo da bude obnovljen poziv u članstvo NATO-a i da bude riješena svađa o imenu sa Grčkom. Onda bi konačno mogli da počnu pristupni pregovori sa EU. Oni su jedini način za održivu demokratizaciju Makedonije. Članice EU za to nisu marile u posljednjih deset godina i samo je tako bilo moguće da ljudi poput Ivanova naprave ovakve karijere.“

Pogled u sivu budućnost

bNovinar Norbert Mapes-Nidik, dobar poznavalac Balkana, piše u njemačkom listu Zidvest prese: „Ono što se dešava u Makedoniji prevazilazi međunarodni značaj male balkanske države. Evropskoj uniji se demonstrira koliko su joj ograničene mogućnosti – a mogla bi da baci pogled i u sivu budućnost. Makedonijom vlada kriminalna banda. To je stanje koje evropski političari ne poriču – ali, iz diplomatskih razloga, o tome ne pričaju otvoreno. Kako bi države poput Makedonije dovela na put demokratije i oslobodila diktature i etničkih konflikata, Evropska unija polaže nade u svoju privlačnu snagu a ponekad i u novac koji šalje. Ni jedno ni drugo više ne funkcioniše. Doduše, i dalje većina Makedonaca želi da njihova zemlja postane članica EU. Istovremeno slute da, osim njih, to niko ne želi – ni njihova vlada, ni Evropska unija.“

Dalje se navodi da je Makedonija već skoro 11 godina zvanični kandidat za EU, ali da pregovora nema. „Na početku je razlog bila bizarna svađa sa Grčkom oko imena. U međuvremenu su se pojavili i drugi razlozi. Makedonske elite su se sjajno snašle između prihvatanja i odbijanja od strane Evrope. Ako Evropa ne želi da je prave budalom, onda mora smjesta da zaboravi trule pregovaračke trikove: treba da prekine s posredovanjem i da zemlji poništi status kandidata. Kada mučeni Makedonci više ne budu uljuljkivani iluzijama iz Evrope, oni će i sami već znati šta im je činiti. Na kraju su narodi uvijek pametniji od cinika“, zaključuje Mapes-Nidik.

„Restauriranje bosanskih oltara u Bad Laerau“

List „Osnabrücker Zeitung“ danas je objavio tekst pod naslovom „Bad Laeranci vrše restauriranje bosanskih oltara“. U tekstu se napominje da u petak iz Bad Laera za BiH, tačnije Novu Topolu, kreću dva kamiona. Kamioni prevoze oltar i propovjedaonicu čija je restauracija izvršena u Bad Laerau, kao i četiri crkvena zvona. „Tamošnjim ljudima želimo pomoći da obnove svoje crkve“, kaže Stephan Titgemeyer iz njemačko-hrvatskog društva koje je u odgovarajućoj mjeri upravljalo i finansiralo projekat restauracije. Titgemeyer Josefa i Andreasa Eichholza, koji izvode radove, poznaje od ranije. 2010. godine su bili u Bosni i obnovili crkvu u Novoj Topoli. Tragovi rata nisu bili vidni, ali su bili sveprisutni: srpske trupe, koje su prošle kroz Novu Topolu, su opljačkali katoličku crkvu, časne sestre silovali, sveštenika ubili, a vjernike zlostavljali", podsjeća „Osnabrücker Zeitung“.