„Katar je kap koja je prelila čašu“

Kultna kelnska kafana „Lota" je već skoro tri decenije čuvar sjećanja na lude fudbalske momente. Kad 1. FC Keln pobjeđuje, tu su eksplozije oduševljenja. Ljudi koji se ne poznaju grle se kao rođeni, dok preko šanka ide hladno pivo kelš u tankim čašama.

„Lota" je bila krcata i one večeri kad je Mario Gece dao legendarni gol u produžetku finala protiv Argentine. Tako je Njemačka osvojila Mundijal 2014. godine, i ovdje se svi sjećaju urlika radosti.

Nije, dakle, šala ako je suvlasnik kafane Peter Cimerman – koji dvadeset godina ne propušta utakmice Kelna na stadionu – odlučio da se televizor neće uključivati tokom četiri sedmice Svjetskog prvenstva u Kataru.

„Želimo da stavimo do znanja da se ne slažemo sa ovim do srži korumpiranim sistemom Fife, gdje se stvarno radi samo o novcu, a ljudska prava i fudbalska kultura nikoga ne interesuju. Katar je kruna takve prakse: tlačenje žena, diskriminacija homoseksualaca, katastrofalni uslovi rada“, priča Cimerman.

Nijemci većinski ignorišu Katar?

Dok se u Kataru bude igralo, u „Loti“ će se održavati kvizovi, turniri u pikadu i stonom fudbalu, prikazivaće se filmovi i igrati turnir u fudbalu na Plejstejšnu. Biće i jedna podijumska diskusija o Fifi, Kataru i Bojkotu.

Ta ideja ove male kafane postala je viralna na društvenim mrežama, čak je i japanska televizijska ekipa došla da snimi družinu kod „Lote“.

„Kako se Svjetsko prvenstvo približavalo, to nam je bivalo jasnije da je Katar kap koja je prelila čašu i da to ne možemo da podržimo“, kaže Cimerman. U aprilu su obznanili da će bojkotovati prvenstvo. „Reakcije su odmah bile oduševljeno pozitivne, iako smo tada još bili u manjini.“ 

Prema jednoj svežoj anketi, sada je takav stav većinski. Čak 56 odsto Nijemaca kaže da neće gledati ni minut fudbala u Kataru, 15 odsto će gledati manje nego do sad, 18 odsto isto, a samo dva odsto više nego do sada. Od onih koji neće gledati, polovina navodi da se inače ne interesuje za fudbal, a druga polovina navodi kao razlog protest. 

U Njemačkoj ne postoji ni dašak euforije koje inače bude uoči Mundijala. Nema automobila sa zastavama, skoro niko ne sakuplja Paninijeve sličice. Možda to ima veze i sa hladnim vremenom, ali dva najveća lanca sportskih butika kažu da je prodato tek upola od broja dresova koji je prodat prije četiri godine.

Navijači prihvatili protest

U „Loti“ su čak izbacili iz ponude sve marke piva koje su logotipu dodale pehar Svjetskog prvenstva, čuvenu Boginju. Doduše, tu i tamo do kafane stižu kritički komentari putem mejla ili Instagrama, gdje ih nazivaju licemerima koji ne bi da gledaju fudbal iz Katara, ali bi da se griju katarskim energentima.

Ali, Cimerman ne žali nimalo. „Naravno da je Svjetsko prvenstvo uvijek dobar dodatni posao, prije svega kad igra Njemačka. Ali, imamo mi stalne goste i nadam se da će naš alternativni program privući i druge ljude. Oni kažu da vole fudbal, ali da je ovo sa Katarom prevršilo mjeru.“

U utorak (22. novembar) će u „Lotu“ doći i Ditrih Šulce-Marmeling. Autor brojnih knjiga o fudbalu vjerovatno bi rijetko zalazio u kelnski pab – on je zagriženi navijač Dortmunda – ali će tamo učestvovati u diskusiji pred publikom. Šulce-Marmeling je pionir te akcije, jer je još prije dvije godine pozvao na bojkot i napisao knjigu o kontroverznoj dodjeli Svjetskog prvenstva Kataru. 

„Iznenadilo me je do koje mjere su sami od sebe narasli protesti poslednjih sedmica. Posebno protesti navijača tokom poslednja tri kola Bundeslige“, kaže Šulce-Marmeling za DW.

„Mislim da se taložilo godinama i Katar je mnogima bio još za kategoriju gori od Rusije. Za Rusiju ste još mogli da kažete da je barem velika zemlja sa izvjesnom fudbalskom tradicijom. Ali Katar sa svojih 350.000 građana je apsurd“, dodaje Šulce-Marmeling.

Njemačka prvak svijeta u moralisanju?

Njegova ideja je da niko od navijača ne putuje u Katar, niti da kupuje bilo koji proizvod sa logom Svjetskog prvenstva. Nada se da više ni organizatorima neće biti atraktivno da organizuju ovako „pervertirana“ prvenstva i „dalje uništavaju fudbal". Da li Šulce-Marmeling ipak ima razumijevanja za one koji će navijati kraj televizora?

„Nikoga ne osuđujem, čak mogu to odlično da razumijem. Da li će baš svi koji sada kažu da ne gledaju izdržati ukoliko Njemačka bude igrala odlično? Važno je samo da se ne izgubi kritički pogled na turnir“, kaže. „Treba nam rasprava kuda da usmjerimo budućnost fudbala.“

U Njemačkoj protesti navijača nisu neobični – protiv rasizma, homofobije ili uticaja investitora na fudbal. I u ovoj situaciji je bojkot najglasniji u Njemačkoj, dok u većini zemalja čije reprezentacije igraju u Kataru toga uopšte nije tema. Neki s podsmijehom kažu da je Njemačka već prvak svijeta – u moralisanju.

„Ako tema ljudskih prava u Njemačkoj ima poseban odjek, onda na to možemo biti ponosni“, kaže Šulce-Marmeling. Na optužbe da je bojkot bitan samo u „njemačkom mjehuru“, on kaže da je njihova akcija primijećena u čitavom svijetu i da često dobija upite iz, recimo, Engleske. Traže mu, kaže, savjet kako da i njihov bojkot bude uspješan.