Jevreji iz BiH na Makabijadi u Berlinu

„Jasna, Ismar i Gabriel u plavim trenerkama sa žutim prugama i zastavom Bosne i Hercegovine na Evropskim Makabi Igrama u Berlinu predstavljaju svoju zemlju. Daleko iza njih su delegeacije Engleske, Argentine i Izraela. Troje takmičara iz BiH visoko su podigli svoje smartfone i fotografišu kako sebe tako i Olimpija stadion u Berlinu. Raduju se i srećni su“, piše Berliner cajtnug o učešću bh. Jevreja na najvećoj jevrejskoj sportskoj manifestaciji.

„‘Ovo je predivan trenutak‘, kazala je Jasna sljedećeg dana u hotelu Estrel u Nojkelnu. ‚Osjećala sam se zaista kao prava sportistkinja‘, kaže ova 28-godišnjakinja koja se na Makabijadi takmiči u plivanju. ‚Mi smo amateri i nama nije cilj da ovdje postignemo ne znam ni ja kakve sportske rezultate, već da uživamo u duhu igara‘, kaže ona“, prenosi njemački list i istovremeno se pita "šta je duh ovih igara, šta je posebno na ovim igrama?"

„Za njih je to atmosfera: kada se na jednom mjestu sastanu Jevreji, prije svega mladi Jevreji iz cijelog svijeta i kada mogu da razmijene iskustva o životu Jevreja u sopstvenim zemljama, da uče jedni od drugih, kada govore o tome šta preduzeti kako bi se unaprijedio život Jevreja ili jednostavno da se svi zajedno zabave.“

Zajednica Jevreja u Tuzli kao njemački tim na Makabijadi

„‘Mi smo jedna mala zajednica u Tuzli koja broji svega 130 članova. Samo njemački tim atleta na Makabijadi broji skoro duplo više članova nego što je nas ukupno u Tuzli‘! Više atleta nego čitava jedna zajednica, ponavlja Gabriel.“

List piše da je Jasna, koja je po struci veterinarka, i prije četiri godine u Beču učestvovala na Makabijadi, a Gabriel, asistent na Pedagogiji, 2013. je bio u Jerusalimu. I to je bilo prvi put da su na Makabijadi učestvovali takmičari iz BiH. “Ponosni su da mogu da se takmiče. Uzeli su deset dana odmora ali bez novca iz kase Makabi igara nikada to sami sebi ne bi mogli priuštiti. Isto je tako i sa delegacijom Makedonije. Jer, samo takse za učešće koštaju oko 1.000 evra a taj novac mladi u BiH teško da mogu da izdvoje.“

Berliner cajtung podsjeća da u Tuzli ne postoji nijedna sinagoga. Jedna je uništena u Drugom svjetskom ratu a drugoj zgradi sinagoge je promijenjena namjena, dok je jevrejsko stanovništvo prepolovljeno. Mnogi su završili u koncentracionim logorima a mnogi preživjeli su promijenili prezimena, kako ih ne bi progonili kao što se to dogodilo njihovim bližnjim.

„Ali, i u posljednje vrijeme se u BiH događaju antisemitski ispadi. Naprimjer tokom jedne fudbalske utakmice između BiH i Izraela uzvikivane su antisemitske parole i gazili izraelsku zastavu. ‚To su huligani‘, kaže Gabriel. ‚Na sreću u Tuzli nema antisemitizma. Mi se ovdje osjećamo sigurno i imamo dobre odnose sa svim predstavnicima drugih religija.‘ No, Fejsbuk i Tviter i druge društvene mreže bilježe ipak porast antisemitizma.”

“No, oni se sada raduju svjetskom takmičenju, razgledanju grada, košer hrani, zajedničkom šabatu petkom uveče sa svim učesnicima”, piše Berliner cajtung i podsjeća na 500-godišnju jevrejsku istoriju u BiH, kada su prvi sefardski Jevreji došli u tu zemlju.

Relativno progonjeni

"Relativno progonjeni" glasi naslov jednog od tekstova koji je Ziddojče cajtung (SZ) iz Minhena posvetio temi - izbjeglice. Tako ovaj list piše da „izbjeglice sa Balkana u Njemačkoj nemaju skoro nikakve šanse da dobiju azil, ali su zato šanse veće u drugim državama Evropske unije. Evo nekoliko brojki iz prošle godine: Francuska je odobrila 230 od 715 zahtjeva za azil iz Srbije, to je 32 odsto. U Švajcarskoj je odobreno čak 37 odsto zahtjeva iz Srbije. Finska je primila polovinu svih Kosovara koji su se prijavili za azil. Slične brojke postoje i za azilante iz Bosne i Hercegovine: u Švajcarskoj je stopa odobravanja 42 odsto, u Belgiji 18, u Danskoj 12 odsto. Njemačka, je odobrila manje od 1 odsto zahtjeva za azil iz tih zemalja. Samo svaki hiljaditi zahtjev iz Srbije je pozitivno odobren, iz Makedonije 0,3 odsto, iz Albanije 0.4.

Jasno je kao dan da u EU postoje različiti aršini. Ali, trebalo bi samo pročitati godišnje izvještaje Amnesti internešenal pa da se prizna da su pripadnici Roma u Srbiji i drugim balkanskim zemljama izloženi diskriminaciji, koja je opasna po život. Prema Ženevskoj konvenciji o izbjeglicama, podmetanja požara u romskim naseljima, njihova getoizacija i ekonomska deprivacija, mogli bi da se okarakterišu kao "grupno-specifični progon“. U Francuskoj je to upravo tako urađeno. U ovoj zemlji - ne.

Norman Pič, profesor međunarodnog prava, autor je ekspertize o položaju Roma u Srbiji, Bosni i Hercegovini i Makedoniji na 140 strana. On donosi sljedeći zaključak: "Mnogi oblici diskriminacije, koji pogađaju praktično sve sfere života Roma, uzeti svaki za sebe, možda ne dostižu intenzitet na osnovu kojeg bi mogli da budu kvalfikovani kao proganjanje. Međutim, ukupno gledano stvorili su stanje beznađa, od kojeg mnogi jedini spas vide u bjekstvu " Pritom: 90 odsto građana Srbije koji su u periodu od januara do marta 2015. godine podnijeli zahtjev za azil u Njemačkoj, bili su Romi. Među onima iz Bosne i Hercegovine Roma je 60 odsto, iz Makedonije 63 odsto. Skoro svi su odbijeni, jer dolaze iz sigurne zemlje porijekla, što isključuje da su politički progonjeni.

I povrh svega, pooštravanjem zakona o azilu, sve izbjeglice, čak i politički progonjene osobe, krše njemački zakon: od sada, svaki izbjeglica koji je tokom bjekstva platio usluge krijumčara ljudi, koji je putovao sa falsifikovanim dokumentima ili nije sačekao da se njegov zahtjev za azil obradi u nekoj drugoj evropskoj zemlji - može da bude uhapšen. Pošto to važi za skoro sve izbjeglice, bez obzira da li dolaze iz Sirije, Eritreja ili Srbije postavlja se pitanje: Da li su sada svi oni prevaranti?"