Izvještaj o padu malezijskog aviona predstavlja opomenu
9. septembar 2014Zvanični izvještaj o padu aviona je tehnički, a ne politički. No, politike i pored toga ima u tom izvještaju. Tako piše da je avion pogođen i izbušen „velikom količinom objekata nabijenih energijom“. Riječ „raketa“ se ne pominje, iako nezavisni stručnjaci odavno više ne razgovaraju o tome da li je avion pogođen raketom, već samo: koja raketa je u pitanju. Trenutno se najviše govori o mobilnom sistemu BUK.
Previše škakljiv?
Ova rupa u izvještaju je ekstremno nezadovoljavajuća, ali je jasno imenovanje oružja možda politički suviše škakljivo. Jer, kada se tehnički i javno dokaže ono od čega polaze svi osim Kremlja – naime, da su avion sa 298 putnika pogodili separatisti koje podržava Rusija – onda više ne bi moglo da se ide ionako opskurnim putem normalizacije sa Rusijom.
Raketiranje MH17 je bio trenutak kada je Evropska unija zajednički uvela sankcije zemlji od čije energetske infuzije zavise mnogi Evropljani. Sve i ako je željeno djelovanje tih sankcija izostalo, bio je to hrabar potez koji mnogi ne bi očekivali od komplikovane EU. Ali, sjećanje na užasan događaj blijedi s vremenom. Već najavljeno pooštravanje sankcija je 8. septembra – ponovo odloženo. Rana se zatvara, iako onaj koji je prouzrokovao i dalje djeluje u Istočnoj Ukrajini.
Sekunde do smrti
Izvještaj bi i pored nedostatak trebalo da služi kao opomena. On bi trebalo da odgovorne u Evropskoj uniji podsjeti na to šta se dešava nedaleko od njenih granica: prikrivena invazija sa stanjem sličnim ratu. Putin odavno više nije partner, već neoimperijalni, hladnokrvni diktator, a njegovi batinaši u Ukrajini se ne libe da uvuku i Evropljane u taj sukob – kada im ovi priđu preblizu.
Šta to znači, može da nasluti svako ko se suoči sa žrtvama MH17. Tada izvještaj razvija svoje pravo dejstvo. Tamo je njihova sudbina opisana mnogim tehničkim izrazima. Među putnicima je bio i Brus Fredrikz iz Roterdama, 23 godine. Njegova majka je pročitala izvještaj stručnjaka čim je objavljen, iako je, kako je rekla, „teško čitati kako je umrlo sopstveno dijete“. Glavno saznanje za nju: „Raduje me što je trajalo samo nekoliko sekundi.“