EU povećava pritisak na Orbana

Vlada mađarskog premijera Viktora Orbana (na slici gore) se već godinama nalazi u klinču sa institucijama EU. Evropska komisija je više puta izražavala zabrinutost zbog reformi koje sprovodi ili tek želi da sprovede vladajuća Fidesz partija.

Posljednji zaključci parlamenta u Budimpešti ograničavaju nezavisnost pravosuđa, medijima nameću preduslove za puštanje stranačkih reklama uoči izbora, a građani Mađarske bi direktno trebalo da budu uključeni u plaćanje kazni koje bi EU izrekla ovoj zemlji.

Evropska komesarka za pravosuđe Viviane Reding je tokom rasprave pred poslanicima Evropskog parlamenta rekla kako će i dalje insistirati da zakoni u Mađarskoj budu u skladu sa zakonima EU. Ugovori na kojima počiva EU predviđaju mogućnost da se u slučaju da ih neka država krši, toj državi može oduzeti pravo glasa u Ministarskom vijeću.

To bi, praktično, bilo ravno isključenju Mađarske iz EU i zbog toga Reding najavljuje da će biti oprezna pri upotrebi ove, kako je rekla, "atomske bombe".

Gubi li EU brojne narode?

Poslanik Evropskog parlamenta Frank Engel iz Luksemburga upozorio je da se ne pretjeruje s napadima na političare u Mađarskoj jer postoji opasnost da građani te zemlje steknu utisak kako EU nije na njihovoj strani: "Grci su već stekli taj utisak, doduše iz drugih razloga, Kiprani, Italijani i Portugalci također imaju svoje razloge. Imam utisak da je Evropa na putu da izgubi brojne svoje narode."

Za Rebeccu Harms iz stranke zelenih, nema govora o tome da se Parlament miješa u unutrašnje stvari jedne države: "Građanska prava i pravna država su srce evropskog projekta. Ukoliko to bude samo prazno obećanje koje ne možemo da ispunimo i ostvarimo, onda odustajemo od suštine evropskog projekta."

Šef socijalista u Evropskom parlamentu, Hannes Swoboda, tvrdi kako je u Mađarskoj istovremeno u porastu antisemitizam. On kritikuje konzervativce, u čijim redovima sjede i poslanici koji pripadaju mađarskoj Fidesz partiji, kako šute o tome: "Ne možete nijemo posmatrati kada na tablama na kojima pišu imena profesora neko dopiše Jevrej i nacrta kukasti krst."

Mađarska sebe vidi kao žrtvu

Poslanici Evropskog parlamenta iz same Fidesz partije smatraju kako vlada u Budimpešti ima ulogu dežurnog krivca i da je ona žrtva političke korektnosti. Oni ukazuju da je Fidesz u mađarskom parlamentu na demokratski način dobila dvotrećinsku većinu, a time i ovlašćenje da mijenja ustav.

Krisztina Morvai koju podržava desničarska mađarska stranka Jobbik kritikuje komesarku Reding da uopšte nije studirala pravo, a da se miješa u pravna pitanja. "Za nas pravnike je pravna država suprotnost od samovolje. Ono što vi ovdje u vašem dugogodišnjem ratu protiv Mađarske činite je upravo samovolja!", kaže Morvai.

Kritike na račun Evropske komisije

Liberal iz Belgije Guy Verhofstadt je također pravnik. On je uvjeren da je Mađarska već sada prekršila zakone EU. Stoga kritikuje oklijevanje Evropske komisije i traži da ona i zvanično pokrene postupak protiv vlade u Budimpešti zbog kršenja Evropskih ugovora. "Ako to ne učini Evropska komisija, onda to moramo učiniti mi u Evropskom parlamentu", traži on.

Odluka o tome još nije donesena. Očekuje se da izvještaj o Mađarskoj Evropskom parlamentu bude prezentovan u junu. Tada će i Evropska komisija odlučiti da li će protiv te države i zvanično biti pokrenut postupak zbog kršenja Evropskih ugovora.

Autori: Cristoph Hasselbach / Azer Slanjankić

Odgovorni urednik: Mehmed Smajić