Da li spomenik može zaustaviti diskriminaciju Sinta i Roma?
24. oktobar 2012
"Sada, kada se otkrije spomenik tragično je što će to doživjeti samo mali broj preživjelih", kaže Silvio Peritore. On je član uprave Centralnog vijeća njemačkih Sintija i Roma. Njemačkoj je trebalo puno vremena, mnogi smatraju i previše vremena, da i na ovakav način prizna genocid nad Sintima i Romima tokom vladavine nacista. „Franz Rosenbach je bio prinudni radnik, preživio je Auschwitz i obilazio njemačke škole u kojim je govorio šta je sve preživio. Ovaj 85-godišnjak bio je veliki zagovornik podizanja spomenika ubijenim Sintima i Romima u Njemačkoj. Preminuo je prije nekoliko dana“, tužno dodaje Peritore.
Od 1997. godine u Heidelbergu je postavljena izložba koja se bavi genocidom nad Sintima i Romima u Drugom svjetskom ratu. Godinu dana kasnije otvoren je Dokumentacioni i kulturni centar, u čiji tim je ušao i Peritore, koji kaže: "U mnogim Memorijalnim centrima je genocid nad Sintima i Romima bio samo jedna istorijska fusnota u okviru holokausta nad Jevrejima. I nauka je to dijelom prespavala, dijelom svjesno potiskivala genocid."
Sinti i Romi i dalje na margini društva
Ovdje nije riječ o upoređivanju broja žrtava i to šest miliona ubijenih Jevreja i pola miliona ubijenih Sinta i Roma. „Otkrivanje spomenika Sintima i Romima u Berlinu zapravo predstavlja priznanje žrtavama, to je odgovornost istorije kao rezultat holokausta“, kaže Peritore. Ali, čini se da Sinti i Romi, najveća evropska manjina, i dalje nisu baš omiljeni. Taj osjećaj imao je prije svega Franz Rosenbach.
U Evropi danas živi 12 miliona Sinta i Roma i u mnogim zemljama su i dalje na margini društva. U Mađarskoj, Rumuniji, Češkoj i Slovačkoj uskraćena su im elementarna ljudska prava. Nemaju pristupa zapošljavanju, zdravstvenom sitemu i normalnim uslovima za stanovanje. Silvio Peritore smatra da Romi sada dolaze u Njemačku jer traže sigurnu ekonomsku osnovu za život dostojan čovjeka i da je njihova nada razumljiva i opravdana. On je ubijeđen da bi, kada bi oni dobili iste šanse za život kao i drugi, većina krenula putem kojim idu integrisani pripadnici društva.
Autor: Birgit Görtz / Jasmina Rose
Odgovorni urednik: Mehmed Smajić