„Cilj Rusije je nejedinstvo Evrope“

DW: Gospodine Kizeveter, Bundesver učestvuje u vojnoj vježbi „Anakonda“ u Poljskoj. To zvanično nisu manevri NATO, ali učestvuju brojne članice te alijanse. Mnogi kritikuju vježbu jer može dodatno da zaoštri odnose sa Rusijom. Šta Vi mislite?

Roderih Kizeveter: Odnose nisu zaoštrili NATO ili Evropska unija već je Rusija zaposjela Krim i destabilizuje istočnu Ukrajinu. Pozicija Njemačke je da uvijek moramo pružiti ruku. Ali uslov je da Rusija sprovede odredbe dogovora iz Minska. U to spada to što se Njemačka u okviru NATO-a intenzivno zalagala da se ne povrijedi sporazum NATO-Rusija i zato je vojna vježba praktično na nivou bataljona – Njemačka učestvuje s jednim bataljonom. To je red veličine od 400 do 600 ljudi, a ne radi se o brigadama ili divizijama (od 5.000 do 15.000 vojnika, prim. red.). To je odlučujuće. Drugo, naša zemlja se založila da se tamo trupe ne raspoređuju trajno – i to je znak dobre volje i spremnosti na dijalog. Ali na Rusiji je da konačno popusti i prekine sa destabilizacijom i falsifikovanjem informacija u evropskim zemljama.

Da li bi NATO trebalo da bude, kako recimo traži Varšava, jače prisutan u Poljskoj i baltičkim zemljama?

NATO je već prisutan. S jedne strane imamo štab u Ščećinu, koji je odlično postavljen i može biti proširen. Drugo, kroz trupe NATO-a za brze intervencije imamo rotirajući sistem vježbi koji donosi stabilnost Poljskoj. Ne isključujem da ćemo morati da razmotrimo i aktivnije prisustvo NATO-a ukoliko Rusija ne sprovede odredbe iz Minska i dalje bude ugrožavala suverenitet baltičkih zemalja povredom vazdušnog prostora. Ali u ovom trenutku je, smatram, pretjerano proširiti prisustvo.

Zapad je odgovorio sankcijama na rusku aneksiju Krima i podršku pobunjenicima u Istočnoj Ukrajini. Ali to vodi do međusobne blokade. Ne treba li malo više ispružiti ruku prema Moskvi?

Ona je pružena. To je, na primjer, učinio NATO po pitanju raketne odbrane. Postoji spremnost da se stupi u dijalog, između ostalog i na osnovu njemačke inicijative. Drugo, Savjet NATO-Rusija je, nakon prekida odnosa 2014, već dva puta zasjedao i postoji namjera da se još jednom sastane prije Samita NATO-a u julu u Varšavi. To znači da se na diplomatskom nivou koriste kanali u domenu mogućeg, a to naravno vidi i Moskva.

Nije li sporno to što Poljska upravo uspostavlja paravojnu formaciju – Zemaljsku odbranu sa 35.000 dobrovoljaca? Ta formacija učestvuje u vježbi „Anakonda“ zajedno sa Bundesverom i drugim regularnim vojskama.

Radi se o bezbjednosti jedne zemlje i odgovornosti jedne zemlje. Ja bih volio da mi u Njemačkoj takođe uključimo naš rezervni sastav i da razmotrimo da omogućimo obuku koja bi dala više rezervista. U tom pogledu smatram da obuka ovih jedinica koje mogu da skinu dio tereta sa poljske vojske nije ništa sporno, već je smisleni metod. To je međutim stvar Poljske i ni na koji način ne povređuje pravila iz domena NATO-a ili EU.

Poljska vlada se pokazuje u veoma nacionalističkom i evroskeptičnom svjetlu, pljušte kritike i na račun Vlade u Berlinu. Da li se stoga osjećate komotno što Bundesver učestvuje na vježbama u Poljskoj?

Vidimo jačanje nacionalizma u mnogim zemljama NATO-a i, istovremeno, Evropske unije. Nesigurnost koja je stvorena i ruskom politikom, prije svega načinom na koji Rusija nastupa na Bliskom i Srednjem istoku. To nije smanjilo broj izbjeglica. Osnovni cilj Rusije je da uništi evropsko zajedništvo. A naš zadatak mora biti da Evropljani ostanu na okupu. S brigom posmatramo kako se Poljska sama radikalizuje. Još više brige donosi razvoj u Turskoj, takođe važnoj zemlji NATO-a. Taj razvoj ne možemo da promijenimo tako što bismo izolovali Poljsku. Naprotiv, moramo pružiti poljskom stanovništvu osjećaj sigurnosti i zajedništva. Ako nam to uspije, onda će i Poljska skrenuti s puta radikalizacije.

*Roderih Kizeveter, 1963, je savezni poslanik Demohrišćanske unije (CDU) gdje je zadužen za teme odbrane, vojske i spoljne politike. Bio je aktivni pukovnik Bundesvera i od 1999. do 2000. učestvovao je u misiji SFOR u BiH. Od 2009. je poslanik, a od 2011. je predsjednik Udruženja vojnih rezervista.